W Polsce żyje ok. 5 tys. stulatków. Wszystkim im przysługuje comiesięczne świadczenie dla stulatków, ale w różnej wysokości. To się zmieni z początkiem 2025 roku. Nowe zasady będą dla osób długowiecznych bardziej korzystne niż obowiązujące dziś przepisy. A stulatków uprawnionych do „premii za wiek” będzie przybywało, bo nieustannie wydłuża się przeciętna długość życia.
Świadczenie dla stulatków istnieje od kilku lat, ale z początkiem roku zmienią się zasady wypłat. Nowe zasady będą bardziej korzystne dla uprawnionych.
Świadczenie honorowe – jak jest dzisiaj?
Każdy stulatek może liczyć na specjalne, comiesięczne świadczenie honorowe – to taka premia za wiek. Przyznawane jest ono bez względu na staż pracy czy pobieraną emeryturę lub rentę – stanowi dodatek do innych świadczeń wypłacanych przez ZUS. Jedynym warunkiem, aby je otrzymać, jest ukończenie 100 lat. Osoby, które otrzymują emeryturę lub rentę z ZUS-u, nie muszą składać żadnego wniosku, bo ZUS sam dokonuje wszelkich formalności związanych z przyznaniem dodatku.
Rękę na pulsie muszą trzymać seniorzy, którzy nie pobierają emerytury lub renty z żadnej instytucji. W ich przypadku świadczenie honorowe przyznawane jest na wniosek. Jest bardzo prosty: trzeba podać najważniejsze informacje o uprawnionym i dołączyć dokument potwierdzający datę urodzenia.
Wysokość świadczenia honorowego jest równa kwocie bazowej obowiązującej w dniu setnych urodzin seniora. Kwota ta jest ustalana corocznie i obowiązuje od 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku.
Przykładowo osoby, które ukończyły sto lat po 29 lutego 2024 r., comiesięcznie otrzymują 6 246,13 zł brutto. Seniorzy, którzy ukończyli 100 lat między 1 marca 2023 r. a 29 lutego 2024 r. otrzymują premię za wiek w wysokości 5540,25 zł brutto.
Świadczenie honorowe nie jest waloryzowane, więc w myśl obowiązujących wciąż przepisów do końca życia będą otrzymywać premię w równej wysokości.
To się jednak zmieni z początkiem 2025 roku.
Świadczenie dla stulatków od 2025 roku
Przepisy, które zaczną obowiązywać 1 stycznia 2025 roku zakładają, że wszyscy stulatkowie będą otrzymywać 6246,13 zł brutto miesięcznie. Kwota ta będzie corocznie waloryzowana.
Bez zmian pozostaną zasady wypłaty: seniorzy, którzy pobierają renty i emerytury, nie muszą składać wniosku. Pozostali nadal będą musieli takie wnioski składać.
Sebastian Gajewski, wiceszef Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki i Społecznej, w oświadczeniu dla mediów zwrócił uwagę, że osób, które ukończą 100 urodziny, będzie coraz więcej, bo wydłuża się długość życia.
– I to powinno nas cieszyć, bo jako społeczeństwo dłużej żyjemy, dłużej cieszymy się życiem. Ci wszyscy stulatkowie, których będzie w przyszłości więcej, otrzymają to honorowe świadczenie – podkreślił wiceminister.
Przeciętna długość życia Polaków
W 2022 r. przeciętny mężczyzna w Polsce żył 73,4 lat, a kobieta 81,1. W porównaniu do 2021 r. mamy wzrost o 1,6 roku dla mężczyzn i 1,4 roku dla kobiet – wynika z najnowszego zbioru danych GUS na temat przeciętnej długości życia Polaków. Dotyczy on 2022 roku i został opublikowany w 2023 roku.
Na początku transformacji gospodarczej w 1990 roku przeciętny mężczyzna żył o 7,2 roku krócej, a przeciętna kobieta o 5,9 roku.
Na długość życia duży wpływ ma region. „W 2022 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami wskaźnika dla mężczyzn wynosiła 2,8 roku. Najkrócej żyli mężczyźni mieszkający w województwie łódzkim (72,1 roku), natomiast najdłużej w województwie małopolskim (74,9 roku). Wśród kobiet zróżnicowanie jest niewiele mniejsze i wynosi 2,6 roku. Kobiety żyły najkrócej w województwie łódzkim (80 lat), a najdłużej w podlaskim (82,6 roku)” – podaje GUS.
W naszym kraju wyższa umieralność wśród mężczyzn w porównaniu do kobiet jest wyraźnie widoczna we wszystkich województwach. W 2022 roku dysproporcja między przeciętnym trwaniem życia mężczyzn i kobiet była największa w podlaskim (8,9 roku), a najniższa w kujawsko-pomorskim (6,9 roku).
Na zachodzie Europy ludzie żyją dłużej
Zestawiając to z danymi Eurostatu możemy zobaczyć, jak nasza długość życia wgląda na mapie Europy. W takim zestawieniu Polska zajmowała 25 miejsce na 34 kraje uwzględnione w analizie. Wyprzedziliśmy Bułgarię, Serbię, Czarnogórę, Macedonię Północną, Węgry, Rumunię, Słowację oraz Łotwę i Litwę.
W podsumowaniu GUS napisał, że w Europie występowało duże zróżnicowanie przeciętnego trwania życia. „Najdłuższe trwanie życia mężczyzn odnotowano w Szwajcarii (81,8 roku), Islandii (81,8 roku) oraz Norwegii (81,7 roku). Najkrótsze – w Bułgarii (68 lat) oraz na Łotwie (68,2 roku). Wśród kobiet najdłuższe przeciętne trwanie życia odnotowano w Hiszpanii (86,2 roku), a najkrótsze w Bułgarii (75,1 roku) i Macedonii Północnej (75,5 roku)” – zauważył urząd.
Martyna Kośka
Czytaj też:
Długowieczność w Loma Linda: sekrety długiego życia w Kalifornii
Długowieczność w zasięgu ręki: 13 prostych nawyków na długie i aktywne życie
