Terapeutyczna szczepionka przeciwko cukrzycy typu 1 ma szansę zrewolucjonizować leczenie tej choroby. Podana dziecku w początkowym stadium choroby pomaga zatrzymać postęp schorzenia. Polski wynalazek to innowacja na skalę światową.
Szczepionka przeciwko cukrzycy typu 1 jest pierwszą taką terapią na świecie. Za tym sukcesem stoi grupa naukowców związanych z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym:
- prof. Natalia Marek-Trzonowska z Zakładu Medycyny Rodzinnej GUMed, dyrektor Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotoworowymi UG;
- prof. Małgorzata Myśliwiec, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii GUMed
- prof. Piotr Trzonkowski, kierownik Katedry i Zakładu Immunologii Medycznej GUMed.
Co to jest cukrzyca typu 1?
Cukrzyca typu 1 jest chorobą z tzw. autoagresji. Układ odpornościowy atakuje i niszczy komórki beta trzustki, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny. Brak tego hormonu prowadzi do wysokiego poziomu glukozy (cukru) we krwi. Terapia polega na podawaniu insuliny i przestrzeganiu diety. Cukrzyca typu 1 najczęściej diagnozowana jest u dzieci i młodych dorosłych. Co niepokojące, w Polsce nie tylko przybywa pacjentów z rozpoznaną cukrzycą typu 1, ale choruje też coraz więcej małych dzieci, w wieku przedszkolnym i w wczesnoszkolnym. Tymczasem jeszcze kilka dekad temu cukrzyca typu 1 była schorzeniem, które diagnozowano najczęściej u nastolatków.
Szczepionka przeciwko cukrzycy typu 1: ważna rola komórek Treg
Szczepionka przeciwko cukrzycy typu 1, którą opracowali gdańscy naukowcy, może okazać się „game changerem”, który zmieni przebieg naturalny tej autoimmunologicznej choroby. W produkcji terapeutycznej szczepionki będą zastosowane sortery komórkowe oraz metoda mnożenia komórek Treg, czyli regulacyjne limfocyty T).
Co ważne, komórki Treg pełnią bardzo ważną rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej i zapobieganiu autoagresji układu odpornościowego. Są jak strażnicy. W cukrzycy typu 1 dochodzi do zaburzenia funkcji tych komórek, co może skutkować atakiem na własne komórki trzustki.
Z kolei sortery komórkowe są zaawansowanymi urządzeniami umożliwiającymi izolację i selekcję specyficznych typów komórek. W szczepionce przeciwko cukrzycy typu 1 sortery komórkowe są wykorzystywane do izolacji komórek Treg, które pozyskuje się z krwi pacjentów. Izolowane komórki są następnie mnożone w laboratorium, a proces ten pozwala na uzyskanie dużej ich ilości. Potem taka „armia” może być wykorzystana do leczenia.
Szczepionka przeciwko cukrzycy typu 1: komu pomoże?
Co ważne, szczepionka przeciwko cukrzycy typu 1 ma szansę zadziałać u tych pacjentów, u których choroba jeszcze nie wystąpiła lub jest w początkowym stadium, czyli komórki beta trzustki jeszcze produkują insulinę. Wówczas namnożone i podane pacjentowi komórki Treg są w stanie zatrzymać postęp choroby. Tym samym, trzustka dłużej produkuje insulinę, a ryzyko powikłań ostrych i przewlekłych jest zmniejszone i odroczone w czasie.
Amerykański patent przyznany
Patent na wynalazek został przyznany przez United States Patent and Trademark Office. Opatentowana technologia jest przedmiotem udzielonej licencji dla firmy biotechnologicznej Poltreg SA, z którą współpracuje Gdański Uniwersytet Medyczny.
Warto także przeczytać:
