Lato i wiosna to czas wzmożonej aktywności owadów. Ukąszenie owadów u dzieci może mieć szczególnie przykre, zdrowotne konsekwencje. Jak się przed nimi ochronić? W kolejnym odcinku „Przychodzi mama do lekarza” zapytaliśmy o to lek. Łukasza Durajskiego.
- Wiosną i latem owady są znacznie bardziej aktywne niż zimą, więc ukąszeń owadów u dzieci będzie znacznie więcej.
- Nawet jeśli zostaniemy ukąszeni przez osę pierwszy raz i nie stanie nam się nic poważnego, nie jest to jednoznaczne z tym, że nie jesteśmy uczuleni.
- Z domowych metod na ukąszenia owadów warto wypróbować okład z sody kuchennej rozrobionej w wodzie oraz okład z cebuli.
Ukąszenia owadów u dzieci – zimą wszy, latem uważaj na osy
Komary, kleszcze, osy i meszki oraz inne owady robią wiele, by uprzykrzyć nam piękny wiosenno-wakacyjny czas. Owadów się nie pozbędziemy, zresztą nawet nie powinniśmy, ponieważ wiele z nich jak np. pszczoły jest bardzo pożytecznych. Musimy się jednak liczyć z tym, że począwszy od początku wiosny nasze dzieci mogą stać się celem ataku komarów, meszek czy kleszczy.
– Wiosną i latem owady są znacznie bardziej aktywne niż zimą, więc ukąszeń owadów u dzieci będzie znacznie więcej. Poza tym w tym okresie roku zrzucamy ciepłe ubrania, owadom jest więc znacznie łatwiej się do nas „dobrać”. Zimą znacznie częściej zdarzają się ukąszenia np. pluskwiaków i wszy. Szczególnie te drugie bywają prawdziwą szkolną plagą, a jednocześnie nadal pozostają tematem tabu. Gdy rodzic odkryje u swojego dziecka wszy, nie zawsze chętnie się do tego przyznaje, bo boi się ostracyzmu. Zupełnie bezzasadnie – mówi dr Łukasz Durajski.
Ekspert podkreśla, że w takiej sytuacji należy postąpić odwrotnie, czyli poinformować nauczyciela o sytuacji. Umożliwi to skuteczniejsze przeciwdziałanie wszawicy. Tym bardziej, że dziś mamy już naprawdę skuteczne metody walki z wszami, takie jak wyczesywanie czy specjalne szampony.
Twoje dziecko jest alergikiem? Miej przy sobie adrenalinę w penie
Na co natomiast uważać wiosną i latem? Za ukąszenia owadów u dzieci w tym okresie są odpowiedzialne przede wszystkim osy. Użądleniu pszczoły towarzyszy świąd i pieczenie. Na skórze pojawia się obrzęk i zaczerwienienie, w ranie tkwi zaś żądło, którego należy pozbyć się zaraz po użądleniu. Następnie zaleca się oczyścić miejsce użądlenia i np. zastosować zimny okład.
– Co jeśli użądli nas osa? Największym problemem pozostaje fakt, że nie wszyscy z nas są świadomi swojej alergii na jad tego owada. Co więcej, musimy też pamiętać, że ze względu na zasady rządzące procesem alergicznym pierwsze użądlenie osy nie musi wywołać objawów uczulenia. Nawet jeśli zostaniemy ukąszeni i nie stanie nam się nic poważnego, nie jest to jednoznaczne z tym, że nie jesteśmy uczuleni. Będzie to dopiero pierwszy kontakt z alergenem. Nie ma na to prostej zasady, ponieważ reakcja alergiczna może wystąpić już przy pierwszym użądleniu. Rodzice alergików doskonale wiedzą, że muszą mieć zawsze przy sobie adrenalinę w penie. Jeśli nie mamy go przy sobie, warto jak najszybciej udać się do apteki – mówi dr Durajski.
W przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego liczy się przede wszystkim tempo reakcji. To bowiem najcięższa postać reakcji alergicznej, która rozwija się kilka minut lub godzin po ukąszeniu.
Dr Durajski ostrzega również przed szerszeniami, większego i bardziej niebezpiecznego kuzyna osy. Jego ugryzienie może być zdecydowanie bardziej bolesne ze względu na właściwości jego jadu, ale też rozmiar żądła. Musimy pamiętać, że szerszeń jest znacznie większy od osy, może osiągać nawet do 3,5 cm długości. Zwykle szerszenie nie są agresywne. Zdecydowanie jednak należy unikać zbliżania się do ich gniazda – wtedy mogą same zaatakować.
– Ukąszenie szerszenia może być potencjalnie bardzo groźne, ponieważ stosunkowo szybko mogą doprowadzić nawet do śmierci pacjenta – podkreśla.
Wapno na ukąszenia owadów u dzieci? To mit
Komary to latem prawdziwa plaga. Choć ich ukąszenia dla większości wiąże się jedynie z powstaniem niewielkiego, swędzącego bąbla, to jednak nie powinniśmy zawsze go bagatelizować.
– Czasami w miejscu po ukąszeniu komara na skórze dziecka pojawiają się duże, czerwone zmiany. Wynika to z nadwrażliwości na ukąszenie, a nie np. z faktu, że dziecko rozdrapało bąble. Dlatego zawsze mieć w domu szeroko dziś dostępne leki przeciwhistaminowe w postaci np. żelu czy kropli. Nie musi to być lek zawierający steryd. Chciałbym to podkreślić, ponieważ sterydy również są dostępne bez recepty. Zalecałbym stosowanie sterydów jedynie w przypadku silniejszych reakcji alergicznych, ale nie na powierzchnię całego ciała. Zdecydowanie nie rekomendowałbym ich stosowania na twarz czy okolice oczu. Jeśli mamy wątpliwości, zapytajmy lekarza. Po użyciu sterydów trzeba unikać ekspozycji na słońce – wyjaśnia dr Durajski.
W aptekach dostępne są także preparaty z wapnem alergię. Na ich zakup decyduje się wielu rodziców, ale co do ich działania dr Durajski pozostaje sceptyczny.
– Nie mamy badań, które potwierdziłyby działanie wapna. Co więcej, to metoda stosowana tradycyjnie niemal wyłącznie w Polsce – dodaje.
Co ma szansę zadziałać? Z domowych metod na ukąszenia owadów warto wypróbować okład z sody kuchennej rozrobionej w wodzie oraz okład z cebuli.
Warto wspomnieć, że dysponujemy skutecznymi – i już nie domowymi – metodami ochrony przed kleszczami. A to wyjątkowo „wredne” pajęczaki odpowiedzialne za tak poważne choroby jak kleszczowe zapalenie mózgu i borelioza. W obu tych przypadkach skuteczną ochronę zapewni nam szczepionkę. W przypadku boreliozy to prawdziwy zdrowotny news – właśnie zakończono badania nad szczepionkę i preparat został zarejestrowany.
– Do Polski szczepionka przeciwko boreliozie dotrze w 2025 roku – mówi dr Durajski.
Oprac. Elżbieta Trawińska
Więcej artykułów:
Alergia czy przeziębienie? Jak odróżnić u dziecka objawy alergiczne od infekcji [WIDEO]
