Technologia mRNA znalazła się w centrum zainteresowania naukowców w czasie pandemii COVID-19. Jej zastosowanie może jednak pozwalać na znacznie więcej niż tylko stworzenie szczepionki na wirusa SARS-CoV-2.
Technologia mRNA – to jej zawdzięczamy szczepionkę na COVID-19
Technologia mRNA jest w świecie nauk medycznych znana już nawet od trzydziestu lat. Nadal jednak nie wiemy o niej wszystkiego. Na przykład o jej potencjalnych zastosowaniach terapeutycznych. W klasycznym schemacie ekspresji genów z DNA powstaje mRNA, z którego potem w procesie translacji powstaje białko. mRNA pojawia się w organizmie wtedy, gdy ma on zapotrzebowanie na konkretne białko i utrzymuje się w nim krótko.
Zainteresowanie technologią mRNA i badaniami nad nią „wybuchło” w czasie pandemii. To dzięki niej udało się bowiem uzyskać dwie pierwsze szczepionki przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Czy technologia mRNA mają szansę zrewolucjonizować medycynę i zmienić krajobraz leczenia chorób, które dziś pozostają nieuleczalne?
-Potencjał technologii mRNA jest ogromny. Aby jednak móc wykorzystać ją w innych zastosowaniach, technologia mRNA ciągle musi być udoskonalana. Aby móc ją zastosować w opracowywaniu szczepionek przeciwnowotworowych czy leczeniu rzadkich chorób genetycznych. Tym właśnie zajmuję się wspólnie z moim zespołem. Staramy się sprawić, by z danej ilości mRNA powstawało znacznie więcej białka o celu terapeutycznym – mówi prof. Jacek Jemielity z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego (CeNT).
Szczepionka na czerniaka i wiele innych przełomów
Ze względu na swoją funkcję cząsteczki mRNA utrzymują się w ludzkim organizmie krótko. Jak podkreśla ekspert, aby móc zastosować mRNA w celach terapeutycznych, należy przedłużyć czas jej życia.
-Dzięki temu działa znacznie skuteczniej nawet przy zastosowaniu jej mniejszej ilości. A mniejsza ilość w przypadku każdego terapeutyku oznaczać będzie niższe ryzyko skutków ubocznych – dodaje prof. Jacek Jemielity.
Jakie mogą być jednak praktyczne zastosowania technologii mRNA? Z ostatnich medialnych doniesień wynika, że już w trzeciej fazie jest szczepionka przeciwnowotworowa oparta o technologię mRNA. Chodzi konkretnie o szczepionkę przeciwko czerniakowi. Jakich jeszcze przełomów możemy się spodziewać?
-W tej chwili trwa kilkaset badań klinicznych nad zastosowaniem technologii mRNA. Wiele z nich to sprawdzanie jej zastosowania w opracowywaniu szczepionek przeciwko wirusom. Być może możemy się więc spodziewać powstania szczepionki np. przeciwko grypie opartej właśnie o tą technologię – zauważa ekspert.
Oprac. Elżbieta Trawińska
Więcej artykułów:
