Wypicie tylko jednego napoju energetycznego zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu w ciągu 90 minut po spożyciu – ustalili naukowcy z University of Texas w Houston. Takie napoje zwężają naczynia krwionośne, co powoduje ograniczenie przepływu krwi do najważniejszych narządów.
Napoje energetyczne, zwane potocznie energetykami, to grupa napojów charakteryzujących się wysoką zawartością kofeiny (powyżej 150 mg/l) lub tauryny oraz innych substancji o działaniu stymulującym. Mogą to być np. guarana czy L-karnityna, a w składzie „energetyków” znajdziemy też aminokwasy oraz witaminy z grupy B.
Napoje energetyczne, czyli co?
Pierwsze napoje energetyczne pojawiły się w sprzedaży w połowie XX wieku. Ostatnie lata przyniosły ogromny wzrost ich popularności. Według raportu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Instytutu Badawczego wynika, że po energetyki sięga ok. 27 proc. dziewcząt w wieku 10-17 lat oraz aż 36 proc. chłopców w tej samej grupie wiekowej. Wielu młodych ludzi traktuje napoje energetyczne jako normalny element codziennej diety. Nie są one jednak obojętne dla zdrowia i dlatego rząd podjął decyzje o zakazie sprzedaży napojów energetycznych kupującym, którzy nie ukończyli 18. roku życia. W ten sposób zrównano nabywanie „energetyków” z zakupem alkoholu.
Zakaz obowiązuje od początku 2024 roku.
Producenci „energetyków” bagatelizują niebezpieczeństwo
To krok w słusznym kierunku. Między bajki należy włożyć argumenty wskazujące na to, że napoje energetyczne zwiększają koncentrację i ułatwiają uczenie się. Rzeczywiście taki skutek może być obserwowany, ale ma on bardzo krótkotrwały charakter.
Faktycznie, po wypiciu napoju energetyzującego odczuwamy chwilowy wzrost wydolności organizmu, co jest spowodowane tym, że do komórek dociera więcej substancji odżywczych poprzez intensywniejszą pracę serca. Wiążą się to przede wszystkim z zawartością w nich stymulantów tj. kofeiny, guarany, tauryny itd., które powodują zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi. Ten efekt szybko jednak mija.
Długoterminowe skutki nawet okazjonalnego sięgania po napoje mogą być bardzo poważne – tym bardziej jeśli dotyczy organizmu nastolatków, którzy w okresie dojrzewania potrzebują szczególnej ochrony.
Co zawierają napoje energetyczne?
Większość napojów energetycznych zawiera ogromne ilości cukru. Na przykład puszka popularnego napoju o pojemności 330 ml zawiera 37 gramów cukru (to ponad dziewięć łyżeczek). Na stronie internetowej producent przekonuje, że ten cukier jest niegroźny, bo… powstaje z buraków cukrowych, a porównywalna ilość znajduje się 100 ml soku jabłkowego. To nie powinno uspokajać! Każdy ze składników „energetyka” sam w sobie nie jest niebezpieczny, ale obciążająca dla organizmu jest obecność w jednej puszce tak wielu niekorzystnych jednocześnie.
To samo tyczy się kofeiny: 250-mililitrowa puszka zawiera aż 80 miligramów kofeiny.
Organem, któremu napoje energetyczne mogą wyrządzić szczególnie duża szkodę, jest serce.
Napoje energetyczne a ryzyko ataku serca i udaru
W 2018 r. naukowcy z University of Texas w Houston zaprosili do badania 44 studentów ze Szkoły Medycznej McGovern w UTHealth. Uczestnicy mieli po 20 lat i żadnych nałogów.
Każda z tych osób musiała wypić jedną puszkę napoju energetycznego. Po 90 minutach zostali poddani badaniom ultrasonograficznym, podczas których sprawdzano ogólny stan naczyń krwionośnych.
330 ml napoju wystarczyło, by średnica naczyń krwionośnych zmniejszyła się prawie o połowę. Zmniejsza się też ilość krwi dopływającej do ważnych narządów, co zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu.
Badań łączących napoje energetyczne ze złym stanem serca jest więcej. Naukowcy z Uniwersytetu Waterloo w kanadyjskich Ontario przebadali nastolatków, pili tego typu napoje regularnie. Połowa z nich miała problemy ze zdrowiem m.in. przyspieszone bicie serca, mdłości i w kilku przypadkach nawet ataki padaczki.
Napoje energetyczne uszkadzają serce
Serwis Healthline opisuje przypadek 24-letniego mężczyzny, który przez dwa tygodnie wypijał po 8-10 puszek „energetyków” dziennie. Jego serce wykazywało oznaki szkodzenia – w badaniach zauważono poszerzenie lewej komory i problemy ze zdolnością serca do pompowania krwi.
Pewne osoby znajdują się w grupie zagrożenia i napoje energetyczne mogą czynić w ich organizmach szczególne spustoszenie. Do czynników ryzyka zaliczamy:
- cukrzycę
- wysoki wskaźnik masy ciała (BMI)
- choroby układu krążenia w rodzinie.
Martyna Kośka
Czytaj też:
