Stosowanie kannabidiolu u zwierząt staje się coraz popularniejsze. Tej substancji przypisuje się wiele efektów farmakologicznych i z tego względu CBD w ostatnich latach zyskał ogromną popularność także w weterynarii. Najmniej, wątpliwości budzi działanie przeciwlękowe i przeciwbólowe czystego kannabidiolu, ponieważ działania te są najlepiej udokumentowane u zwierząt laboratoryjnych.
- Kannabidiol u zwierząt jest popularny zw względu na liczne, przypisywane tej substancji właclwowści, m.in.: przeciwlękowe, przeciwpadaczkowe, przeciwzapalne, uspokajające, przeciwbólowe, przeciwwymiotne, a nawet przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe.
- Mimo licznych prac naukowych, nadal nie uzyskano jednoznacznej odpowiedzi na to, w jakich przypadkach produkty zawierające kannabidiol są faktycznie skuteczne.
- Kannabidiol jest obecnie szeroko dostępny w postaci suplementów diety, gryzaków, ciasteczek. Sprawia to wrażenie, że nie ma istotnych działań niepożądanych.
- Przy stosowaniu za dużych dawek kannabidiolu u zwierząt mogą pojawić się skutki uboczne takie jak senność, wymioty, letarg, biegunka, utrata apetytu. Bezpieczeństwo i skuteczność dawki CBD u zwierząt towarzyszących wymaga dalszych badań.
Na temat kannabidiolu można przeczytać w internecie bardzo wiele. Niestety, nie wszystkie informacje na jego temat są prawdziwe. Mimo, że opublikowano do tej pory ponad 23 tys. prac, które dotyczą wykorzystania kannabinoidów u ludzi, zwierząt laboratoryjnych i zwierząt towarzyszących, to nadal nie uzyskano jednoznacznej odpowiedzi na to, w jakich przypadkach produkty zawierające kannabidiol są faktycznie skuteczne.
Kannabidiol – czym jest?
Kannabidiol, w skrócie CBD, jest związkiem chemicznym należącym do grupy kannabinodiów, a właściwie fitokannabinodiów. W dużych ilościach występuje w oleju z konopi siewnej (Cannabis sativa L.). W przeciwieństwie do swojego izomeru, którym jest THC, nie wykazuje działania psychoaktywnego. Z tego względu CBD stosunkowo szybko zdobył zainteresowania w świecie nauki. Kannabidiolowi przypisuje się wiele efektów farmakologicznych, m.in.: przeciwlękowe, przeciwpadaczkowe, przeciwzapalne, uspokajające, przeciwbólowe, przeciwwymiotne, a nawet przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe.
Czytaj także: Brzydki zapach z pyska u pupila: czy stan jamy ustnej może wpływać na zdrowie zwierzęcia?
Układ endokannabinoidowy i kannabidiol
Układ ten odkryto stosunkowo niedawno. Jest to system receptorów, przekaźników endogennych oraz enzymów, które biorą udział w ich syntezie i degradacji. Jest to układ komunikacji wewnątrz organizmu, którego rolą jest utrzymanie równowagi. Do jego zadań należy m.in. regulacja apetytu czy modulacja układu odpornościowego, emocji, nastroju. Do tej pory dobrze poznano i opisano dwa receptory kannabinoidowe: CB1 i CB2. Receptor CB1 występuje głównie w centralnym układzie nerwowym, a CB2 znajduje się przede wszystkim w tkankach obwodowych.
Jak to odnosi się do kannabidiolu? Uważa się, że kanabinoidy wykazują farmakologiczne działanie i oddziałują na te receptory. Mechanizm działania CBD opiera się o układ endokannabinoidowy, a właściwie o powinowactwo do wspomnianych powyżej receptorów. Działanie kannabidiolu na receptory CB nie jest jednak jednoznaczne.
Kannabidiol u zwierząt: potencjalne korzyści zdrowotne
Najmniej wątpliwości budzi działanie przeciwlękowe i przeciwbólowe czystego kannabidiolu, ponieważ działania te są najlepiej udokumentowane u zwierząt laboratoryjnych. Brak odpowiednich badań naukowych i testów klinicznych w przypadku innych zastosowań przyczynia się do jego ograniczenia możliwości racjonalnego użycia.
Nie ma też jasno określonej zależności dawka – efekt, przez co trudno uzyskać efekt terapeutyczny. Kannabidiol może modulować funkcje komórek układu immunologicznego i tym samym odgrywać znaczącą rolę w ograniczaniu stanu zapalnego.
Do tej pory nie uzyskano również jednoznacznych dowodów na temat skuteczności CBD przy zaburzeniach drgawkowych. Owszem naukowcy z Colorade State Univertisty wykazali, że stosowanie kannabidiolu w dawce 2,5 mg/kg m.c. dwa razy dziennie zredukowało występowanie drgawek o 40%, jednak według specjalistów nie jest to rewelacyjny rezultat. U niektórych zwierząt podawanie CBD pozwala na zmniejszenie dawki leków przeciwpadaczkowych, więc z tego względu warto taką suplementację rozważyć (po konsultacji z lekarzem weterynarii).
W przypadku działania przeciwbólowego, zostało ono dość dobrze opisane na modelach gryzoni. W przypadku zwierząt towarzyszących liczba badań nadal jest zbyt mała. Istnieją wstępne dowody, które potwierdzają właściwości przeciwbólowe CBD w przypadku przewlekłej choroby zwyrodnieniowej u psów
Jeśli chodzi o działanie przeciwzapalne to jest ono dość przekonujące. Przemawia za tym fakt, że działanie czystego kannabidiolu w osteoarthritis jest wysoce prawdopodobne, ponieważ wykazano już, że pobudzenie receptora CB2 dało efekt przeciwzapalny oraz przeciwbólowy.
Kannabidiol u zwierząt: bezpieczeństwo i dawkowanie
Kannabidiol jest obecnie szeroko dostępny w postaci suplementów diety, gryzaków, ciasteczek. Sprawia to wrażenie, że zastosowanie kannabidolu u zwierząt nie ma istotnych działań niepożądanych. Mało wspomina się to tym, że metabolizm kannabidiolu opiera się na układzie cytochromu P450 w wątrobie. Oznacza to, że istnieje ryzyko interakcji z lekami, których metabolizm również oparty jest o układ cytochromu P450. Z tego względu zaleca się ostrożność przy stosowaniu CBD z lekami, które są metabolizowane przez ten układ, ponieważ może to wpłynąć na zwiększenie lub zmniejszenie stężenia danego leku. Dlatego przed rozpoczęciem suplementacji kannabidiolu u zwierzęcia, należy omówić to z lekarzem weterynarii, zwłaszcza jeśli zwierzę przyjmuje leki. Kannabidiol jest powszechnie uważany za wysoce bezpieczny dla psów i kotów. Jednak nie dysponujemy jak na razie twardymi dowodami, takimi jak kontrolowane badania kliniczne, które wykazywałyby tak szerokie działanie u zwierząt towarzyszących.
Istnieje badanie, w którym stwierdzono, że podawanie kannabidiolu zwierzętom starszym może być przyczyną wzrostu aktywności fosfatazy zasadowej we krwi. Niestety nie ustalono, czy wzrost tego parametru nie był na przykład związany z występowaniem choroby współistniejącej oraz wzrost ten mógł wynikać z zanieczyszczenia preparatu THC. Preparaty z kannabidiolem ogólnie uznawane są za bezpieczne ze względu na niską toksyczność. U niektórych zwierząt można jednak zaobserwować objawy ze strony układu pokarmowego: biegunki, wymioty, brak apetytu. Niestety nie ustalono także jednego schematu dawkowania CBD w konkretnych chorobach.
Z tego względu każde zwierzę powinno być kontrolowane przez lekarza weterynarii, a dawka CBD powinna być ustalana indywidualnie. Przyjęto regułę, że suplementacja kannabidiolem powinna rozpoczynać się od najniższej dawki, którą zwiększa się stopniowo. Przy stosowaniu za dużych dawek mogą pojawić się skutki uboczne takie jak senność, wymioty, letarg, biegunka, utrata apetytu. Bezpieczeństwo i skuteczność dawki CBD u zwierząt towarzyszących wymaga dalszych badań. Brak schematu dawkowania stanowi również utrudnienie w osiąganiu pożądanych efektów.
Podsumowanie
Kannabidiol u zwierząt wykazuje duży potencjał terapeutyczny i warto pochylić się bardziej nad badaniem tej substancji. Wykazuje ciekawe właściwości, które w przyszłości być może będą bardzo pomocne w terapii różnych chorób. Jednak jego tak szerokie zastosowanie musi być poddane wysokiej jakości analizom. Wiele dostępnych badań charakteryzuje się niestety słabą jakością, przez co wyciągniecie solidnych wniosków jest utrudnione. Być może w przyszłości stanie się skutecznym preparatem w opisanych w artykule schorzeniach, jednak na chwilę obecną nie powinno się traktować kannabidiolu jako substancji dobrej na wszystko. Jest to niewątpliwie ciekawa substancja, której potencjalnie korzystne właściwości muszą zostać potwierdzone w wysokiej jakości badaniach naukowych.
Literatura
- Gołyński M. (2021). Konopie w medycynie małych zwierząt. Magazyn Weterynaryjny; 10.
- Karlik W. (2020). Co lekarz weterynarii powinien wiedzieć o produktach z konopi. Magazyn Weterynaryjny; 02.
- Patikon C. i wsp. (2023). Efficacy and safety of cannabidiol for the treatment of canine osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis of animal internetion studies. Front. Vet. Sci.; 10.
- Richter G. (2022). Układ endokanabinoidowy i fitokanabinoidy. Weterynaria pod Dyplomie; 3.
- Yu C. H. J., Rupasinghe H. P. V. (2021). Cannabidiol-based natural health produtcs for companion animals: recent advances in the management of axiety, pain and inflammation. Research in Veterinary Science; 140: 38-46.
