Antykoncepcja hormonalna, jak się okazuje, może mieć odległe niekorzystne skutki zdrowotne. Niedawno opublikowane badanie wykazało, że przyjmowanie jednoskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej zawierającej dezogestrel nieprzerwanie przez ponad pięć lat wiąże się z niewielkim wzrostem ryzyka onkologicznego. Chodzi o rozwój guza mózgu zwanego oponiakiem śródczaszkowym.
Antykoncepcja hormonalna a ryzyko choroby nowotworowej
Oponiaki śródczaszkowe są to guzy mózgu wywodzące się z opon mózgowo-rdzeniowych. Najczęściej powstają z komórek meningotelialnych opony pajęczej. Większość z nich to nowotwory o łagodnym przebiegu. Choć zdarzają się wśród też te atypowe lub złośliwe. Antykoncepcja hormonalna i jej długotrwałe skutki zdrowotne od dawna były omawiane w kontekście potencjalnego ryzyka onkologicznego. Bez wątpienia ryzyko zachorowania na oponiaka śródczaskowego rośnie u kobiet wraz z wiekiem. Naukowcy postanowili ocenić rzeczywiste ryzyko wystąpienia oponiaka śródczaszkowego związanego z krótkotrwałym (poniżej 1 roku) i długotrwałym (1–7 lat lub więcej) stosowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych. Badacze przeanalizowali pod tym kątem środki zawierające 75 µg dezogestrelu, 30 µg lewonorgestrelu lub 50–150 µg lewonorgestrelu w połączeniu z estrogenem.
W analizie badacze wykorzystali dane z francuskiego krajowego systemu informacji zdrowotnej (SNDS). Dotyczyły one 8 391 kobiet, które w latach 2020–2023 przeszły operację usunięcia oponiaka śródczaszkowego. Średnia wieku uczestniczek badania wynosiła 60 lat, a większość z nich – bo 75 proc. – było w wieku powyżej 45 lat.
Co wykazało badanie?
Badanie potwierdziło niewielki wzrost ryzyka związany z nieprzerwanym stosowaniem dezogestrelu przez ponad pięć lat. Krótszy czas stosowania antykoncepcji hormonalnej nie wiązało się z wyższym ryzykiem. Wyjątkiem była sytuacja, gdy w ciągu sześciu lat przed stosowaniem dezogestrelu pacjentka przyjmowała inne progestageny powiązane ze zwiększonym ryzykiem oponiaka. Co więcej, ryzyko było jeszcze wyższe u kobiet powyżej 45. roku życia. Dotyczyło to dwóch grup. Kobiet, u których oponiak był zlokalizowany w przedniej lub środkowej części czaszki. Drugą były kobiety, u tych, które wcześniej długotrwale przyjmowały jeden z progestagenów przed rozpoczęciem przyjmowania dezogestrelu.
Co ciekawe, nie stwierdzono zwiększonego ryzyka wystąpienia oponiaka przy stosowaniu lewonorgestrelu niezależnie od czasu przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. Warto pamiętać, że analiza miała charakter obserwacyjny, a więc trudno na jej podstawie wyciągnąć jednoznaczny wniosek przyczynowo-skutkowy. Mimo to autorzy pracy sugerują, że w przypadku rozpoznania oponiaka śródczaszkowego należy odstawić dezogestrel. Kolejnym krokiem jest szczegółowe monitorowanie pacjentek.
Oprac. Elżbieta Trawińska
Zobacz także: Biotechnologia medyczna – to dzięki niej mamy nowoczesne leki
Źródło: Medical News: Long term use of desogestrel linked to small increase in brain tumor risk
