Zapalenie płuc u dziecka zazwyczaj objawia się wysoką gorączką, uporczywym kaszlem, dusznością i pogorszonym samopoczuciem malucha. To poważna choroba i dlatego zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. O czym jeszcze należy pamiętać? Kiedy zaniepokojony rodzic może podejrzewać zapalenie płuc?
Zapalenie płuc u dziecka w natarciu, czyli sezon infekcyjny w pełni
Jesień i zima to apogeum zachorowań na infekcje dróg oddechowych. Patogeny krążące w powietrzy wystawiają dziecięcą odporność na próbę, a lekarskie gabinety zapełniają się maluchami z katarem i kaszlem. Nasz ekspert przyznaje, że wśród wielu przypadków infekcji prym wiodą właśnie zapalenie płuc u dziecka oraz zapalenie oskrzeli.
-Zapalenie płuc u dziecka, ale też zapalenie oskrzeli, to choroby, które dla pediatrów nadal stanowią duże wyzwanie. Ich przebieg może być różnorodny, wiele zależy też od wieku dziecka. Ważne będzie więc z jakim pacjentem mamy do czynienia i na przykład jak długo trwają objawy infekcji – mówi dr Łukasz Durajski, dyrektor Instytutu Zdrowia Dziecka, wakcynolog.
Co powinno zatem zaniepokoić rodzica? To w końcu zaniepokojona mama lub zmartwiony tata są na pierwszej linii frontu. Kiedy zatem możemy podejrzewać, że to nie kolejna infekcja górnych dróg oddechowych, ale znacznie poważniejsza sprawa?
-Pierwszym charakterystycznym objawem jest nasilony kaszel. Niestety jednak musimy pamiętać, że on nie pojawia się od razu i u wszystkich dzieci. W niektórych przypadkach możemy nawet stwierdzić, że zapalenie płuc u dziecka przebiega bezobjawowo lub skąpo objawowo. Dla rodzica rozróżnienie zwykłej niegroźnej infekcji od zapalenia płuc może być więc nie lada wyzwaniem. Zresztą, co ciekawe, postawienie diagnozy zapalenia płuc może być też problematyczne dla lekarza. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego że samo osłuchanie nie zawsze pozwoli na ustalenie właściwego rozpoznania – wskazuje dr Durajski.
Dlatego też warto zwrócić uwagę na inne rzeczy, czyli między innymi na to jak długo trwa infekcja. Jeśli się przeciąga, jest to sygnał alarmowy, ponieważ znaczy, że stan zdrowia dziecka się pogarsza.
-Lekarze także powinni być czujni. Jeśli stan dziecka się pogarsza, ale nie stwierdzimy zmian osłuchowych, wówczas warto wykonać RTG płuc. To badanie, które pozwoli nam ustalić, czy mamy do czynienia z zapaleniem płuc, a może z zapaleniem oskrzeli – podkreśla dr Durajski.
Im młodszy pacjent, tym większe ryzyko
Zapalenie płuc u małego pacjenta może mieć różnorodne podłoże. W przypadku noworodków lub niemowląt za infekcję odpowiedzialne są najczęściej bakterie pochodzące od matki. Natomiast w przypadku dzieci, które ukończyły już kilka miesięcy zapalenie płuc najczęściej wywołują wirusy, ale u dzieci kilkuletnich oraz nastolatków ponownie zaczyna dominować czynnik bakteryjny.
-Zwykle w kontekście zapaleń płuc mówimy o bakteriach atypowych. Nie będziemy więc dysponowali typowym leczeniem, trudniejsze będzie także znalezienie jednoznacznej przyczyny choroby. Na szczęście mamy już dziś metody, które pozwalają skutecznie z takimi infekcjami walczyć. Diagnoza zapalenia płuc nie musi zawsze oznaczać, że dziecko będzie leczone w warunkach szpitalnych. Co więcej, dysponujemy także skutecznymi metodami profilaktyki. Mam tu na myśli głównie szczepienia, które chronią dzieci przed bakteriami, takimi jak pneumokoki – mówi dr Durajski.
Szczepienia, co warto pamiętać, są ochroną nie tylko dla dziecka. Dziś w Polsce szczepienie przeciwko pneumokokom dla dzieci jest obowiązkowe, ale już dla dorosłych jedynie zalecane. Tymczasem na przykład dziadkowie opiekujący się często wnukami także są w grupie ryzyka zachorowania na zapalenie płuc o podłożu bakteryjnym.
W arsenale lekarze mają też pokaźny zasób dostępnych antybiotyków i wziewnych sterydów. W grupie najwyższego ryzyka ciężkiego przebiegu zapalenia płuc i pobytu w szpitalu są dzieci najmłodsze. Dlaczego tak się dzieje? Głównie dlatego, że układ odpornościowy małych dzieci nadal się kształtuje i nie jest jeszcze tak sprawny jak u osoby dorosłej.
Oprac. Elżbieta Trawińska
Więcej artykułów:
Alergia czy infekcja: jak odróżnić, co dolega mojemu dziecku? [PODCAST]
