Nie tylko alergia powoduje zaczerwienienie skóry, problemy z oddechem czy wysypkę, które pojawiają się krótko po spożyciu pewnych produktów. Choć to właśnie alergia jest w takiej sytuacji głównym podejrzanym, to za reakcje takie może odpowiadać histamina. Czym jest i jak sobie poradzić z brakiem tolerancji na nią?
Katar, swędzenie skóry, wysypka – to niektóre możliwe reakcje, na które skarży się część osób spożywających truskawki, określone rodzaje sera czy orzeszki. Odruchowo łączy się je z alergią, ale odpowiedzialna za takie reakcje może być histamina.
Histamina pełni kilka ważnych funkcji w ciele człowieka, dlatego nasz organizm produkuje niewielkie jej ilości. Niekiedy jednak dochodzi do nietolerancji histaminy, która objawia się w sposób zbliżony do alergii. Na szczęście można sobie z tymi objawami poradzić z wykorzystaniem leków, których część nie wymaga recepty. Właściwości przeciwhistaminowe ma też szereg produktów żywnościowych, których udział warto zwiększyć w codziennej diecie.
Histamina. Jej nietolerancja jest mylona z alergią
Histamina to białko (związek), które występuje w ośrodkowym układzie nerwowym, płucach, błonie śluzowej nosa oraz żołądka. Odgrywa też dużą rolę w reakcjach alergicznych i jest mediatorem stanu zapalnego w chorobach alergicznych jak astma oskrzelowa czy alergiczny nieżyt nosa. Jest niezbędna do prawidłowego działania organizmu, ale u niektórych osób może powodować niepożądane dolegliwości. Udowodniono, że nietolerancja histaminy nie ma podłoża immunologicznego, jednak substancja ta uczestniczy w reakcjach alergicznych. W trakcie wyrzutu histaminy dochodzi do uwolnienia jej dużych ilości w wyniku kontaktu z danym alergenem.
Do produktów szczególnie bogatych w histaminę należą twarde sery, salami, konserwy rybne, kiszonki, pomidory, owoce morza. Ich spożycie może powodować u niektórych pacjentów objawy podobne do alergicznych (tzw. zespół pohistaminowy). Objawy nietolerancji histaminy zaliczamy do reakcji pseudoalergicznych, gdyż nie mają one podłoża alergicznego. Faktem jest natomiast, że ich skutki są podobne do efektów alergii i dlatego osoby nietolerujące histaminy często leczą się w kierunku alergii.
Typowe objawy towarzyszące nietolerancji histaminy mają charakter dermatologiczny, neurologiczny, kardiologiczny i otolaryngologiczny. Należą do nich:
- biegunka, bóle brzucha, mdłości
- bóle głowy, migreny, nudności, wymioty
- zaczerwienienie twarzy, rumień, świąd, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, zapalenie skóry, wyprysk, może pojawić się trądzik młodzieńczy lub różowaty
- wyciek z nosa, kichanie, wodnisty katar;
- zaburzenia rytmu serca, tachykardia, hipotonia, omdlenia
Dopiero pogłębione badania laboratoryjne pod kątem stężenia diaminooksydazy dają odpowiedź na pytanie, czy podłożem tych objawów jest alergia czy nietolerancja histaminy.
Leki przeciwhistaminowe. Jak je przyjmować?
Od kilkudziesięciu lat w sprzedaży dostępne są leki przeciwhistaminowe (antyhistaminowe), które blokują reakcje alergiczne. W latach 80. XX wieku wprowadzono do obrotu leki nowej generacji, które wywołują mniej efektów niepożądanych niż pierwsze medykamenty tego rodzaju.
Leki przeciwhistaminowe hamują działanie histaminy w organizmie i w ten sposób nie dopuszczają do powstania nieprzyjaznych objawów. W zależności od potrzeb pacjent przyjmuje leki różnego rodzaju: działające miejscowo i ogólnie, wreszcie leki długo i krótko-działające. Dostępne są również leki przeciwhistaminowe dla dzieci.
Naturalne blokery histaminy
Wiele produktów żywnościowych posiada właściwości antyhistaminowe. Blokują one wiązanie tego białka z odpowiednimi receptorami w organizmie i zapobiegają dokuczliwym objawom.
Produkty zawierające witaminę C
Wprawdzie spożycie produktów bogatych w substancje przeciwhistaminowe nie zastąpi w większości przypadków przyjmowania leków, ale może wzmocnić działanie środków farmakologicznych. Co warto jeść, by zneutralizować działanie histamin?
Witamina C jest rozpuszczalną w wodzie witaminą występującą w produktach roślinnych, takich jak cytrusy, warzywa liściaste i jagody. Ma wiele właściwości, m.in. ma zastosowanie w leczeniu ran i zwalczaniu infekcji.
Badania z 2023 roku potwierdzają, że może ona również pomóc złagodzić objawy nieżytu nosa, takie jak swędzenie i kichanie, które mają podłoże alergiczne lub związane z nietolerancją histaminy.
Produktami bogatymi w witaminę C są:
- papryka
- brokuły
- truskawki i poziomki
- kalafior
- owoce cytrusowe
- kiwi
- acerola
- zielona pietruszka
- rokitnik
- dzika róża
- dynia.
Probiotyki
Probiotyki to żywe mikroorganizmy, najczęściej bakterie naturalnie występujące w naszych jelitach, które pomagają utrzymać równowagę mikrobioty jelitowej. Odgrywa ona ważną rolę w procesie trawienia, wzmocnieniu układu odpornościowego i ochronie przed chorobami. Probiotyki mogą także poprawiać wchłanianie składników odżywczych i zmniejszać ryzyko infekcji.
Probiotyki:
- hamują rozwój szkodliwych drobnoujstrojów i bakterii
- pomagają w trawieniu pokarmów poprzez produkcję enzymów trawiennych
- pobudzają układ odpornościowy organizmu i w ten sposób go wzmacniają
- pomagają usuwać toksyny i szkodliwe substancje z organizmu, co może zmniejszyć ryzyko chorób.
Naturalnymi źródłami probiotyków są:
- produkty mleczne: kefir, kwaśne mleko, maślanka, jogurt
- produkty fermentowane: kapusta kiszona oraz ogórki, ale też mniej popularne w naszym kraju kiszone owoce
- chleby na naturalnym zakwasie.
Bromelaina
Bromelaina to ekstrakt z ananasa. Wykazuje właściwości proteolityczne, czyli połączony z białkami powoduje degradację ich struktury, rozrywając makrocząstki na oligopeptydy, peptydy lub pojedyncze aminokwasy.
Ananasy nie są owocami znajdującymi się w codziennej diecie, więc w naszej części świata bromelanina jest przyjmowana głównie w postaci suplementów diety.
Kwercetyna
Kwercetyna jest naturalnie występującym flawonoidem. Występuje jako składnik suplementów diety, głównie w połączeniu z wapniem. To związek o wielokierunkowym działaniu i wykazuje wiele właściwości wpływających korzystnie na organizm człowieka:
- badania wykazały, że może ona wywoływać naturalną śmierć komórek nowotworowych (apoptozę) oraz hamować podziały komórkowe, co przemawia za jej działaniem przeciwnowotworowym
- pomaga regulować poziom cholesterolu we krwi
- pomaga normalizować ciśnienie tętnicze krwi
- w połączeniu z rutyną wzmacnia elastyczność naczyń krwionośnych
Z punktu widzenia omawianego w tym artykule tematu, kwercetyna jest stosowana w stanach alergicznych, gdyż hamuje wydzielanie histaminy i innych mediatorów prozapalnych.
Wyciąg z lepiężnika a histamina
Lepiężnik to roślina doceniania w medycynie naturalnej. Głównymi czynnymi składnikami obecnymi w lepiężniku są petasyna oraz izopetasyna, uzyskiwane z korzenia. Ponadto w bulinie tej znajdziemy:
- błonnik pokarmowy
- flawonoidy
- garbniki
- inulinę
- minerały (cynk, sód, potas, magnes, wapń)
- olejki eteryczne.
Uwaga: poza wszystkimi tymi korzystnymi dla zdrowia składnikami w składzie lepiężnika znajdują się też toksyczne alkaloidy pirolizydynowe, więc należy stosować wyciąg z lepiężnika w bezpiecznych ilościach.
Lepiężnik pospolity jest stosowany przede wszystkim przez astmatyków i alergików. Związki aktywne z liści i kłączy lepiężnika mogą redukować wydzielanie białek i leuktrienów, które są odpowiedzialne za uczuleniowe reakcje zapalne i reakcje alergiczne. W rezultacie lepiężnik może przyczynić się do obniżenia poziomu histaminy i zmniejszyć objawy ze strony układu oddechowego.
Źródło: healthline
Czytaj też:
Alergia czy przeziębienie? Jak odróżnić u dziecka objawy alergiczne od infekcji [WIDEO]
