Selen odgrywa ogromną rolę w funkcjonowaniu organizmu. Ten pierwiastek występujący w glebie jest naturalnie obecny w wodzie oraz w wielu produktach spożywczych. Choć nasze zapotrzebowanie na selen jest znikome, jego wpływ na zdrowie jest nie do przecenienia. Oto, co warto wiedzieć o tym niezwykłym pierwiastku.
Właściwości antyoksydacyjne
Jedną z najważniejszych funkcji selenu jest działanie przeciwutleniające. Przeciwutleniacze, takie jak selen, chronią komórki przed uszkodzeniami, które mogą być wynikiem starzenia, niezdrowego stylu życia czy zanieczyszczenia środowiska. Uszkodzenia te, znane jako stres oksydacyjny, są powiązane z rozwojem poważnych schorzeń, takich jak nowotwory, choroby serca oraz degeneracja funkcji poznawczych. Badania sugerują, że wystarczająca ilość selenu w diecie może pomóc w ochronie przed tymi groźnymi problemami zdrowotnymi.
Korzyści zdrowotne
Selen wspiera wiele kluczowych funkcji organizmu, z czego najważniejszą jest regulacja zdrowia tarczycy. Tarczyca, mały gruczoł odpowiedzialny za produkcję hormonów, reguluje procesy metaboliczne, a niedobór selenu może prowadzić do problemów takich jak zmęczenie, przyrost masy ciała, depresja czy bóle mięśni. Z kolei nadmiar selenu, mimo że rzadko spotykany, może zaszkodzić, dlatego kluczowe jest zachowanie umiaru.
Badania wykazały, że selen może również odgrywać rolę w ochronie zdrowia mózgu. Jego właściwości przeciwutleniające mogą przeciwdziałać chorobom neurodegeneracyjnym, takim jak Alzheimer czy Parkinson. Choć potrzebne są dalsze badania, wiele wskazuje na to, że regularne spożycie selenu może pomóc w zachowaniu zdrowia umysłowego i przeciwdziałać utracie zdolności poznawczych.
Jakie są źródła selenu?
Ilość selenu w produktach spożywczych jest uzależniona od warunków glebowych, w których były one uprawiane. Najbogatszym źródłem selenu są orzechy brazylijskie – jeden orzech zawiera około 95 mikrogramów selenu, co niemal dwukrotnie przewyższa dzienne zapotrzebowanie. Inne doskonałe źródła selenu to owoce morza, takie jak tuńczyk i halibut, chude mięso, makaron, ryż, jaja oraz owsianka. Warto wprowadzić te produkty do diety, aby skutecznie dostarczać sobie odpowiednich ilości tego minerału.
Zalecane spożycie i ryzyko Nadmiaru
Zalecane dzienne spożycie selenu dla dorosłych wynosi 55 mikrogramów, a górna granica bezpieczeństwa to 400 mikrogramów dziennie. Przekroczenie tej dawki może prowadzić do przedawkowania, które objawia się nieprzyjemnymi dolegliwościami, takimi jak nudności, wypadanie włosów, zmęczenie, a nawet problemy z oddychaniem. Osoby przyjmujące leki powinny być szczególnie ostrożne, ponieważ selen może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, takimi jak niektóre leki na zgagę, leki chemioterapeutyczne, statyny czy pigułki antykoncepcyjne.
Niedobór selenu
Niedobory selenu wśród zdrowych osób są rzadkie, jednak pewne schorzenia, takie jak HIV, choroba Crohna czy długotrwałe odżywianie dożylne, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia deficytu. Objawy niedoboru selenu mogą być poważne i obejmować bóle głowy, zmęczenie, zamieszanie, a w skrajnych przypadkach drgawki czy nawet śpiączkę. Osoby z objawami niedoboru powinny zasięgnąć porady lekarskiej, ponieważ lekarze mogą zalecić suplementację. Warto jednak pamiętać, że najlepszym źródłem selenu są naturalne produkty spożywcze, które dostarczają nie tylko samego minerału, ale również innych niezbędnych składników odżywczych.
Podsumowanie
Selen to niezwykle ważny minerał, który może znacząco wpłynąć na nasze zdrowie. Dbanie o odpowiednie spożycie selenu poprzez zróżnicowaną dietę to klucz do lepszego samopoczucia oraz profilaktyki wielu chorób. Świadomość, jakie pokarmy są jego bogatym źródłem, pozwala na skuteczne wykorzystanie jego prozdrowotnych właściwości. Regularne wprowadzanie do diety produktów bogatych w selen może stanowić fundament zdrowego stylu życia i dbałości o własne zdrowie.
Źródło: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/supplement-guide-selenium
