Najnowsze badania naukowców z Washington University School of Medicine w St. Louis rzucają nowe światło na przyczyny apatii i braku energii u pacjentów z zaawansowanym rakiem. Do tej pory sądzono, że te objawy są wynikiem wyniszczenia organizmu. Jednak odkrycie bezpośredniego połączenia między stanem zapalnym a aktywnością neuronów w mózgu może całkowicie zmienić podejście do leczenia objawów psychicznych towarzyszących chorobie nowotworowej.
Szlak mózgowy łączy stan zapalny z brakiem motywacji
W badaniu opublikowanym 11 kwietnia w prestiżowym czasopiśmie Science, naukowcy opisują nowo zidentyfikowany szlak mózgowy. Odpowiada on za przetwarzanie sygnałów zapalnych i wpływa na poziom dopaminy — neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za motywację. Odkryto, że interleukina-6 (IL-6), której poziom znacząco wzrasta w przebiegu nowotworu, aktywuje neurony w pniu mózgu. To prowadzi do zahamowania wydzielania dopaminy w jądrze półleżącym mózgu.
W wyniku tego procesu pacjenci (a w badaniach — myszy laboratoryjne) odczuwają silne zniechęcenie i apatię, niezależnie od rzeczywistego stanu fizycznego. Szlak mózgowy działa więc jak biologiczny „hamulec” motywacji, wywoływany przez stan zapalny.
Leczenie objawów psychicznych niezależnie od choroby nowotworowej
Co najważniejsze, naukowcy wykazali, że zablokowanie tego szlaku mózgowego może przywrócić motywację, nawet jeśli choroba nadal postępuje. W badaniu udało się to osiągnąć na dwa sposoby: przez zwiększenie poziomu dopaminy oraz blokowanie neuronów odpowiedzialnych za wykrywanie stanu zapalnego.
Zastosowanie przeciwciała przeciw IL-6 — podobnego do leku już zatwierdzonego do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów — również przyniosło pozytywne rezultaty. Motywacja u myszy powróciła, mimo że choroba i kacheksja nadal się rozwijały. To odkrycie otwiera drzwi do terapii objawowej, która może znacząco poprawić jakość życia pacjentów onkologicznych.
Znaczenie odkrycia dla medycyny i psychologii
Według autorów badania, w tym prof. Adama Kepecsa i dr. Marco Pignatellego, szlak mózgowy odpowiadający za apatię nie jest zjawiskiem unikalnym dla chorób nowotworowych. Może on również odgrywać rolę w przebiegu innych przewlekłych chorób zapalnych. Takich, w których podwyższony poziom IL-6 i spadek motywacji są częste, jak np. depresja, choroby autoimmunologiczne czy przewlekłe infekcje.
W przypadku ostrych chorób zmniejszenie motywacji może być reakcją adaptacyjną — organizm oszczędza energię. Jednak w chorobach przewlekłych prowadzi to do pogorszenia stanu zdrowia, izolacji społecznej i obniżonej jakości życia.
Szlak mózgowy jako nowy cel terapeutyczny
Nowe badania zmieniają spojrzenie na objawy zaawansowanego raka. Odkrycie tego mechanizmu daje lekarzom i naukowcom nową nadzieję na opracowanie terapii ukierunkowanych na poprawę stanu psychicznego pacjentów z zaawansowanym rakiem. Szlak mózgowy może stać się celem farmakologicznym, którego modyfikacja pozwoli złagodzić objawy apatii i zmęczenia niezależnie od postępu choroby nowotworowej.
Prof. Kepecs podsumowuje: „To nie tylko uboczny efekt wyniszczenia organizmu, ale bezpośrednia reakcja mózgu na stan zapalny. Oznacza to, że możemy celować w biologiczne przyczyny tych objawów i poprawiać motywację — nawet jeśli raka nie da się już wyleczyć.”
Źródło: https://www.eurekalert.org/news-releases/1079868
Polecamy także: Ty śpisz, a ten układ robi porządki w Twoim mózgu
