Jedną z największych zagadek pandemii COVID-19 były przyczyny powodujące, że u niektórych dzieci rozwijał się poważny zespół zapalny kilka tygodni po zakażeniu SARS-CoV-2. Schorzenie to nazwano ostatecznie wieloukładowym zespołem zapalnym u dzieci (Multisystem inflammatory syndrome in children; MIS-C).
Stwierdza się je rzadko, ale konsekwencje jego są niezwykle poważne. Na początku pandemii dzieci zaczęły zgłaszać się na oddziały ratunkowe. Pojawiały się z objawami, takimi jak: uporczywa wysoka gorączka, wymioty, uczucie zmęczenia czy cechy zapalenia mięśnia sercowego. Niektóre z nich wymagały także intensywnej terapii czy wentylacji mechanicznej. Ich serca nie były w stanie pompować wystarczającej ilości krwi, aby dostarczyć ją do wszystkich narządów w ich ciele.
MIS-C i niekontrolowana odpowiedź autoimmunologiczna
Jak donosi praca opublikowana w ostatnich dniach przez badaczy z University of California w czasopismie„Nature”, u wielu dzieci, u których rozwinął się MIS-C, stwierdzano niekontrolowaną odpowiedź immunologiczną przeciwko SARS-CoV-2. Zasadniczo układ odpornościowy tych dzieci wiązał i blokował jedno z białek koronawirusa. Bardzo przypomina białko znajdujące się na komórkach odpornościowych zlokalizowanych w organizmie człowieka. Zjawisko to, nazywane mimikrą molekularną bądź antygenową, powodowało, że układ immunologiczny zakażonej osoby błędnie atakował siebie zamiast wirusa. Toczący się wówczas stan zapalny wymykał się spod kontroli. Omawiane badanie opierało się na próbkach pobranych od pacjentów z MIS-C za pośrednictwem ogólnokrajowej amerykańskiej sieci pediatrycznych oddziałów intensywnej terapii o nazwie Overcoming COVID-19. Naukowcy przeanalizowali te próbki. Korzystali z zaawansowanej technologii sekwencjonowania, która pozwoliła im zidentyfikować cele poprzednich odpowiedzi immunologicznych. Topozwoliło na zadanie pozornie trywialnego pytania: „Co tak naprawdę widzą w tobie twoje przeciwciała?”
Przeczytaj też: COVID-19 a cukrzyca
Autoprzeciwciała przeciwko białku o nazwie SNX8
Analiza wykazała, że w jednej trzeciej przypadków pacjentów z MIS-C stwierdzano autoprzeciwciała przeciwko białku o nazwie SNX8. Stanowi część normalnej odpowiedzi przeciwwirusowej organizmu ludzkiego i znajduje się w komórkach odpornościowych w całym ciele. Kolejna analiza wykazała, że białko to okazało się bardzo podobne pod względem swej struktury do jednego z białek (białka nukleokapsydu) SARS-CoV-2. U dzieci, u których rozwinął się zespół MIS-C, ich układ odpornościowy przypadkowo zidentyfikował ten fragment koronawirusa jako główny cel ataku. W konsekwencji doprowadziło to do wytworzenia przez układ immunologiczny również autoprzeciwciał ukierunkowanych przeciwko białku SNX8.
MIS-C i badanie limfocytów T
Kolejne badania, przeprowadzone w współpracy z St. Jude Children’s Research Hospital w Memphis, dotyczyły badania limfocytów T u dzieci, u których rozwinął się MIS-C. Normalnie rolą tych komórek jest atakowanie „najeźdźców” w zakażonym organizmie. Jednak analiza wykazała, że u dzieci z MIS-C ich limfocyty T nie potrafiły odróżnić własnych komórek odpornościowych organizmu od wirusa. W szczytowym momencie pandemii COVID-19 tylko niewielka grupa dzieci – około 1 na 2000 – które zaraziły się SARS-CoV-2, rozwinęła MIS-C. Większość z nich w pełni wyzdrowiała. Na szczęście, obecnie schorzenie to jest jeszcze rzadsze i występuje głównie u niezaszczepionych dzieci.
Piśmiennictwo:
Bodansky A, Mettelman RC, Sabatino JJ Jr i wsp. Molecular mimicry in multisystem inflammatory syndrome in children. Nature. 2024 Aug 7. doi: 10.1038/s41586-024-07722-4.
