W swoim testamencie Alfred Nobel wyraźnie określił instytucje odpowiedzialne za przyznawanie nagród, które chciał ustanowić. W przypadku medycznego Nobla jest to Instytut Karolinska. Nazwiska nominowanych oraz inne informacje dotyczące procesu wyboru nie mogą być ujawniane przed upływem 50 lat.
Komitet Noblowski wysyła poufne listy z zaproszeniami do wybranych osób, aby nominowały kandydatów do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.Prawo do zgłaszania kandydatów w dziedzinie fizjologii lub medycyny określone jest w Statucie Fundacji Noblowskiej. Osoby uprawnione do nominacji to m.in.:
- Członkowie Zgromadzenia Noblowskiego przy Instytucie Karolinska w Sztokholmie;
- Szwedzcy i zagraniczni członkowie klas Medycyny i Biologii Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk;
- Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny oraz chemii;
- Profesorowie zatrudnieni na etatowych stanowiskach na wydziałach medycyny w Szwecji oraz osoby na podobnych stanowiskach na wydziałach medycyny lub podobnych instytucjach w Danii, Finlandii, Islandii i Norwegii;
- Profesorowie na podobnych stanowiskach, ale na co najmniej sześciu innych wydziałach medycyny na uniwersytetach na całym świecie, wybranych przez Zgromadzenie Noblowskie
- Naukowcy, których Zgromadzenie Noblowskie uzna za odpowiednich.
Co ważne, nie można nominować samego siebie. Takie „autonominacje” nie są rozpatrywane.
Wybór laureatów Nagrody Nobla
Zgromadzenie Noblowskie, działające przy Instytucie Karolinska, jest odpowiedzialne za wybór laureatów medycznego Nobla spośród kandydatów rekomendowanych przez Komitet Noblowski ds. Fizjologii lub Medycyny. Zgromadzenie Noblowskie liczy 50 członków. Komitet Noblowski jest organem roboczym, który przegląda nominacje i wybiera kandydatów. Składa się z pięciu członków oraz Sekretarza Komitetu Noblowskiego i Zgromadzenia Noblowskiego.
Jak wygląda harmonogram „roku noblowskiego”?
- Wrzesień – Wysyłanie zaproszeń do nominacji. Ponad 3000 osobistych, poufnych listów jest wysyłanych do osób nominujących.
- Luty – Termin zgłaszania nominacji. Wypełnione formularze muszą dotrzeć do Komitetu Noblowskiego najpóźniej do 31 stycznia następnego roku.
- Marzec-Maj – Powstają raporty oceniające, Komitet Noblowski zaprasza międzynarodowych, renomowanych ekspertów do ich przygotowania.
- Czerwiec-Sierpień – Trwają prace nad oceną. Raporty muszą zostać złożone do połowy sierpnia.
- Wrzesień – Komitet Noblowski przekazuje rekomendacje dotyczące kandydatów do omówienia przez Zgromadzenie Noblowskie.
- Październik – Ogłoszenie Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Zgromadzenie Noblowskie wybiera laureatów poprzez głosowanie większością głosów w pierwszy poniedziałek października. Decyzja jest ostateczna i niepodważalna. Laureaci są informowani natychmiast, a decyzja zostaje ogłoszona na konferencji prasowej.
- Grudzień – Ceremonia wręczenia Nagrody Nobla odbywa się 10 grudnia w Sztokholmie, podczas której laureaci otrzymują medal Nagrody Nobla, dyplom oraz kwotę nagrody.
Kryteria wyboru laureata Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznawana jest za odkrycie o dużym znaczeniu dla nauk przyrodniczych lub medycyny. Nagrodzone są odkrycia, które zmieniły paradygmat naukowy i przyniosły ogromne korzyści ludzkości, natomiast osiągnięcia życiowe lub przywództwo naukowe nie są brane pod uwagę przy przyznawaniu Nagrody Nobla.
Nagroda może być przyznana maksymalnie trzem naukowcom.
Źródło: www.nobelprize.org
Polecamy: Kontrowersyjni nobliści
