Cholesterol, a raczej jego zbyt wysoki poziom, pozostaje jednym z groźniejszych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Skuteczne leczenie zaburzeń lipidowych istnieje, ale wiąże się z długotrwałym przyjmowaniem leków. A gdyby tak istniał inny, prostszy sposób?
Cholesterol – jak skutecznie utrzymać go w ryzach?
Wysoki cholesterol, jak mówi się potocznie, to znaczy czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego. Jego najgroźniejszą dla zdrowia frakcją jest cholesterol LDL. Jego zbyt wysokie stężenie może przyczyniać się do rozwoju miażdżycy, a więc i niejednego zawału serca. Stężenie cholesterolu można oczywiście utrzymać w ryzach dzięki lekom. Problem w tym, że wymaga to długotrwałego i regularnego zażywania leków. A gdyby tak istniał inny sposób? Co jeśli dzięki pojedynczemu zastrzykowi, moglibyśmy skutecznie obniżyć poziom złego cholesterolu już na całe życie?
W czasopiśmie Nature Medicine opublikowano wyniki pracy naukowców zajmujących się terapią genową. Zbadali oni innowacyjne podejście wykorzystujące edycję epigenetyczną do wyciszenia genu PCSK9.
Białko PCSK9 odgrywa ważną rolę w regulacji poziomu cholesterolu. Rozkłada receptory LDL, które usuwają cholesterol LDL z organizmu. Oczywiście, dziś dysponujemy skutecznymi metodami leczenia, które obniżają poziom „złego” cholesterolu. Ich zastosowanie wymaga jednak długotrwałego przyjmowania leków. Autorzy opisanej pracy, podejmując próbę opracowania nowe metody leczenia, sięgnęli pod edycję genów. Czym jest edycja genów? To metoda, taka jak np. CRISPR (ang. clustered, regularly interspaced short palindromic repeats). Pozwala na modyfikowanie ekspresji genów bez ingerencji w sekwencję DNA.
Co udało się wykazać naukowcom?
Naukowcy sięgnęli po edycję epigenetyczną, ponieważ chcieli w ten sposób wyciszyć gen PCSK9. Ich celem było obniżenie poziomu cholesteroli LDL. Opracowali system wyciszania genu PCSK9, nazwany PCSK9-epigenetic editor (PCSK9-EE). Nowy model przetestowali na kilku modelach: ludzkich komórkach wątroby, transgenicznych myszach z ludzkim genem PCSK9 oraz naczelnych. System PCSK9-EE został dostarczony za pomocą nanocząsteczek lipidowych (LNP) poprzez jednorazowy wlew dożylny.
Badanie wykazało, że PCSK9-EE znacząco obniżył poziom PCSK9 we wszystkich testowanych modelach. Wyciszenie genu utrzymywało się przez tygodnie w ludzkich komórkach wątroby, co sugeruje długotrwały efekt. U myszy pojedyncze leczenie doprowadziło do znacznego obniżenia cholesterolu LDL, które utrzymywało się przez ponad rok. U naczelnych poziom cholesterolu LDL zmniejszył się o około 70 proc. Ta efekt porównywalnych do tych, które osiąga się dzięki zastosowaniu dostępnych dziś leków.
Oprac. Elżbieta Trawińska
Źródło: One shot to lower cholesterol for life? Scientists unlock a groundbreaking gene therapy
Więcej artykułów: Zawał w młodym wieku? To może być hipercholesterolemia rodzinna [WIDEO]
