Hiperkalcemia to stan, w którym poziom wapnia we krwi przekracza normę. Choć wapń jest niezbędnym minerałem dla funkcjonowania organizmu, jego nadmiar może prowadzić do poważnych powikłań. Dowiedz się, jakie są przyczyny, objawy i metody leczenia hiperkalcemii.
Czym jest hiperkalcemia?
Hiperkalcemia to zaburzenie metaboliczne, w którym stężenie wapnia we krwi przekracza dopuszczalną normę. Nadmiar wapnia może powodować osłabienie kości, kamicę nerkową oraz problemy z pracą serca i układu nerwowego. Prawidłowy poziom wapnia utrzymują dwa hormony – parathormon (PTH) i kalcytonina – a także witamina D, która ułatwia jego wchłanianie w jelitach.
Jak często występuje hiperkalcemia?
Szacuje się, że hiperkalcemia występuje u około 1–2% populacji, częściej u kobiet po 50. roku życia, szczególnie po menopauzie. Aż 90% przypadków wynika z pierwotnej nadczynności przytarczyc lub nowotworów.
Obejrzyj też: Wysoki cholesterol u dziecka.
Objawy hiperkalcemii – na co zwrócić uwagę?
We wczesnych stadiach hiperkalcemia może nie dawać żadnych objawów. W miarę postępu choroby mogą pojawić się:
- przewlekłe zmęczenie, osłabienie
- wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu
- bóle głowy, nudności, zaparcia
- utrata apetytu, bóle kości i mięśni
- zaburzenia nastroju, depresja, problemy z pamięcią
W przypadku wystąpienia powyższych objawów warto skonsultować się z lekarzem.
Co powoduje hiperkalcemię?
Najczęstsze przyczyny hiperkalcemii to:
Nadczynność przytarczyc
Cztery gruczoły przytarczyczne odpowiadają za regulację wapnia w organizmie. Ich nadczynność prowadzi do nadprodukcji parathormonu i wzrostu poziomu wapnia we krwi.
Hiperkalcemia nowotworowa
Niektóre nowotwory (rak piersi, płuc, szpiczak mnogi, białaczka, chłoniaki) mogą prowadzić do gwałtownego i ciężkiego wzrostu poziomu wapnia.
Leki i suplementy
Nadmierna suplementacja witaminą D, wapniem lub witaminą A, a także stosowanie leków takich jak lit, hydrochlorotiazyd i inne diuretyki tiazydowe, może prowadzić do hiperkalcemii.
Rzadziej spotykane przyczyny
Do innych, mniej powszechnych przyczyn należą niewydolność nerek, sarkoidoza, gruźlica, choroba Pageta, nadczynność tarczycy, a ponadto długotrwałe unieruchomienie.
Możliwe powikłania hiperkalcemii
Jeśli hiperkalcemia zostanie wcześnie rozpoznana, ryzyko powikłań jest niewielkie. W przeciwnym razie mogą wystąpić:
- kamica nerkowa i niewydolność nerek
- nadciśnienie tętnicze
- torbiele kostne, osteoporoza i złamania kości
- depresja, a także zaburzenia psychiczne
Jak diagnozuje się hiperkalcemię?
W diagnostyce hiperkalcemii wykonuje się:
- badanie poziomu wapnia we krwi (część panelu metabolicznego)
- oznaczenie poziomu parathormonu (PTH)
- badanie witaminy D
- analiza wapnia w moczu
W przypadku podejrzenia hiperkalcemii lekarz może zlecić konsultację endokrynologiczną.
Zakresy stężenia wapnia we krwi
- Łagodna hiperkalcemia: 10,6–11,9 mg/dL
- Umiarkowana: 12,0–13,9 mg/dL
- Ciężka: powyżej 14,0 mg/dL
Jak leczy się hiperkalcemię?
Leczenie zależy od przyczyny, a także stopnia nasilenia objawów:
- Łagodna hiperkalcemia: obserwacja, kontrola funkcji nerek i kości
- Farmakoterapia
- Leczenie szpitalne: płyny dożylne i diuretyki w sytuacjach nagłych
- Zabieg chirurgiczny: usunięcie nadczynnych gruczołów przytarczycznych
Jak zapobiegać hiperkalcemii?
- Leczenie chorób podstawowych (np. nadczynności przytarczyc)
- Nawadnianie organizmu i aktywność fizyczna
- Ostrożność przy suplementacji wapnia i witaminy D
- Regularne kontrole u lekarza w przypadku chorób przewlekłych
Źródło: https://www.medparkhospital.com/en-US/disease-and-treatment/hypercalcemia