W 2023 roku odnotowano rekordową liczbę przypadków gorączki oparów polimerowych, znanej również jako „grypa teflonowa”. Zjawisko to, związane z używaniem patelni pokrytych politetrafluoroetylenem (PTFE), zwróciło uwagę na rosnące zagrożenie dla zdrowia osób korzystających z nieprzywierających naczyń kuchennych. W samych Stanach Zjednoczonych zgłoszono ponad 265 przypadków tej choroby, co stanowi najwyższą liczbę od 2000 roku. Eksperci alarmują, by zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo podczas gotowania, a także na odpowiednią konserwację sprzętu kuchennego.
Co to jest grypa teflonowa?
Gorączka oparów polimerowych (tzw. „grypa teflonowa”) to choroba wywoływana przez wdychanie oparów uwalnianych z patelni z powłoką teflonową, które przegrzewają się powyżej bezpiecznej temperatury 260°C. Takie opary mogą wywołać szereg objawów przypominających grypę, takich jak kaszel, trudności w oddychaniu, bóle głowy oraz uczucie ucisku w klatce piersiowej. Objawy zazwyczaj ustępują w ciągu dwóch do trzech dni, jednak długoterminowe konsekwencje zdrowotne są nadal nieznane.
Zjawisko rośnie w siłę
Według raportów ze STanów Zjednoczonych, w 2023 roku odnotowano ponad 265 zgłoszeń dotyczących gorączki oparów polimerowych – to rekordowy wynik od początku XX wieku. W ciągu ostatnich 20 lat w USA zgłoszono ponad 3 600 przypadków. Wiele miało miejsce w środowisku pracy, jednak coraz więcej z nich dotyczy osób gotujących w domowych kuchniach. „To zjawisko, które zaczyna zyskiwać na znaczeniu. Zwłaszcza w kontekście powszechnego używania patelni z powłoką teflonową” – mówi Dr. Darien Sutton, lekarz medycyny ratunkowej.
Chemikalia i ich długofalowe skutki
Opary uwalniane przez teflon zawierają substancje chemiczne znane jako PFAS (per- i polifluoroalkiloalkilowe substancje). Wykorzystywane są nie tylko w produkcji patelni, ale także w kosmetykach, odzieży wodoodpornej, a nawet w opakowaniach spożywczych. PFAS są uważane za „chemikalia wieczności”, ponieważ nie rozkładają się łatwo w środowisku ani w ludzkim organizmie. Badania wskazują, że mogą one być powiązane z poważnymi problemami zdrowotnymi. To na przykład zaburzenia tarczycy, niektóre rodzaje nowotworów, a także problemy z płodnością. Choć naukowcy wciąż badają długoterminowy wpływ tych chemikaliów na zdrowie, to już teraz wiadomo, że ich obecność w organizmach ludzi może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Jak chronić się przed „grypą teflonową”?
Eksperci zalecają szczególną ostrożność w użytkowaniu patelni z powłoką nieprzywierającą. Warto regularnie sprawdzać ich stan, zwłaszcza jeśli mają one już kilka lat, a ich powłoka wykazuje oznaki zużycia. Patelnie, które były używane przez ponad trzy do pięciu lat, warto wymienić na nowe. To pozwoli zminimalizować ryzyko ekspozycji na niebezpieczne opary.
Ważnym środkiem zapobiegawczym jest również gotowanie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, aby zminimalizować koncentrację oparów w powietrzu. Dr. Sutton zwraca także uwagę, że patelni nie należy przegrzewać, a temperatura ich powierzchni nie powinna przekraczać 260°C. Nie powinno się ich także nagrzewać na pustych patelniach ani wkładać do piekarnika, gdzie mogą osiągnąć niebezpieczne temperatury.
Co robić w przypadku objawów?
Jeśli po gotowaniu wystąpią objawy takie jak kaszel, trudności w oddychaniu lub bóle głowy, eksperci zalecają natychmiastowe oddalenie się od źródła oparów. Do tego picie dużej ilości płynów oraz stosowanie leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Osoby, które doświadczają długotrwałych lub nasilających się objawów, zwłaszcza osoby z chorobami płuc, powinny skontaktować się z lekarzem. W przypadku silnych objawów, takich jak trudności w oddychaniu, należy natychmiast udać się na pogotowie.
Przestroga na przyszłość
Rekordowa liczba przypadków „grypy teflonowej” to sygnał, że konieczna jest większa edukacja społeczeństwa na temat ryzyk związanych z używaniem nieprzywierających patelni. Choć są one wygodne i popularne w wielu domach, to ich niewłaściwe użytkowanie może stanowić poważne zagrożenie zdrowotne. Eksperci zachęcają do ostrożności i dbania o odpowiednią konserwację naczyń, aby gotowanie w kuchni było nie tylko smaczne, ale i bezpieczne.
Źródło: https://abcnews.go.com/GMA/Wellness/teflon-flu-amid-rise-cases-us/story?id=112306317
