Gałka muszkatołowa, a zdrowie? Chociaż przyprawa ta jest częściej stosowana ze względu na swój smak niż korzyści zdrowotne, zawiera imponującą gamę silnych związków, które mogą pomóc w zapobieganiu różnym chorobom i poprawie ogólnego stanu zdrowia.
- Gałka muszkatołowa jest bogata w związki przeciwzapalne zwane monoterpenami. Mogą one pomóc ograniczać procesy zapalne w organizmie i przynieść korzyści osobom ze stanami zapalnymi.
- Gałka muszkatołowa może zwiększać popęd seksualny? W jednym z badań samce szczurów, którym podano duże dawki ekstraktu z gałki muszkatołowej doświadczyły znacznego wzrostu aktywności seksualnej i czasu sprawności seksualnej w porównaniu z grupą kontrolną.
- Wykazano również, że gałka muszkatołowa ma silne działanie antybakteryjne przeciwko potencjalnie szkodliwym bakteriom jamy ustnej.
- W kuchni, ze względu na ciepły, słodkawy smak ma wszechstronne zastosowanie w kuchni. Powszechnie dodaje się jej do deserów, w tym ciast, sałatek owocowych lub kremów. Świetnie sprawdza się też w daniach mięsnych, takich jak pasztety, kotlety schabowe czy curry z jagnięciny.
Gałka muszkatołowa w kuchni
Gałka muszkatołowa jest popularną przyprawą wytwarzaną z nasion Myristica fragrans, tropikalnego wiecznie zielonego drzewa pochodzącego z Indonezji. Ze względu na ciepły, słodkawy smak ma wszechstronne zastosowanie w kuchni. Powszechnie dodaje się jej do deserów, w tym ciast, sałatek owocowych lub kremów. Świetnie sprawdza się też w daniach mięsnych, takich jak pasztety, kotlety schabowe czy curry z jagnięciny.
Można jej używać samodzielnie lub w połączeniu z innymi aromatycznymi przyprawami, takimi jak kardamon, cynamon oraz goździki. Najczęściej sprzedawana jest jako gotowa przyprawa mielona, ale warto poszukać jej w postaci całych nasion. Dopiero utarcie jej na świeżo na tarce o małych oczkach pozwoli na wydobycie z niej pełni aromatu.
Gałka muszkatołowa, a zdrowie? Chociaż gałka muszkatołowa jest częściej stosowana ze względu na swój smak niż korzyści zdrowotne, zawiera imponującą gamę silnych związków, które mogą pomóc w zapobieganiu różnym chorobom i poprawie ogólnego stanu zdrowia.
Gałka muszkatołowa zawiera mnóstwo przeciwutleniaczy, w tym barwniki roślinne, takie jak cyjanidyny, olejki eteryczne (fenylopropanoidy czy terpeny). Zawiera także związki polifenolowe, w tym kwas protokatechowy, ferulowy oraz kawowy.
Gałka muszkatołowa pełna przeciwutleniaczy
Jedno z dostępnych badań, przeprowadzonych na modelu zwierzęcym wykazało, że spożywanie ekstraktu z gałki muszkatołowej zapobiega uszkodzeniom komórek u szczurów poddawanych działaniu izoproterenolu, będącego preparatem wywołującym silny stres oksydacyjny. W wyniku terapii szczury, którym nie podano ekstraktu z gałki muszkatołowej, doświadczyły znacznego uszkodzenia tkanek i śmierci komórek. Natomiast osobniki, które otrzymały ekstrakt z gałki muszkatołowej, nie doświadczyły takich działań niepożądanych. Podobnie badania in vitro potwierdziły, że ekstrakt z gałki muszkatołowej wykazuje silne działanie przeciwutleniające w stosunku do wolnych rodników w liniach komórkowych.
Gałka muszkatołowa jest również bogata w związki przeciwzapalne zwane monoterpenami, w tym sabinen, terpineol i pinen. Mogą one pomóc ograniczać procesy zapalne w organizmie i przynieść korzyści osobom ze stanami zapalnymi. Szeroka gama przeciwutleniaczy znajdujących się w gałce muszkatołowej, takich jak cyjanidyny i związki fenolowe, ma również silne właściwości przeciwzapalne. W jednym z badań podawano szczurom preparaty powodujące stan zapalny, a następnie niektórym z nich podano wyciąg z gałki muszkatołowej. Szczury, które spożywały wyciąg z muszkatołowca, doświadczyły znacznego zmniejszenia stanu zapalnego, bólu związanego ze stanem zapalnym i obrzęku stawów. Uważa się więc, że gałka muszkatołowa zmniejsza stan zapalny poprzez hamowanie enzymów, które go promują. Jednakże i w tym przypadku potrzebne są dalsze badania kliniczne, aby zbadać jego działanie przeciwzapalne u ludzi.
Gałka muszkatołowa zwiększa libido?
Z kolei inne badania na zwierzętach pokazały, że gałka muszkatołowa może zwiększać popęd seksualny. W jednym z nich samce szczurów, którym podano duże dawki ekstraktu z gałki muszkatołowej (500 mg na kg masy ciała) doświadczyły znacznego wzrostu aktywności seksualnej i czasu sprawności seksualnej w porównaniu z grupą kontrolną. Podobne doświadczenie wykazało, że podawanie samcom myszy wysokich dawek ekstraktu z gałki muszkatołowej zwiększyło ich aktywność seksualną w porównaniu z grupą kontrolną. Naukowcy wciąż nie są pewni, w jaki sposób gałka muszkatołowa zwiększa libido. Niektórzy z nich przypuszczają, że efekty te wynikają ze stymulacji układu nerwowego przez silne związki roślinne zawarte w gałce muszkatołowej. W medycynie Unani stosowanej w Azji Południowej, gałka muszkatołowa jest stosowana w leczeniu zaburzeń seksualnych. Brakuje jednak dokładnych badań nad jej wpływem na potencję u ludzi.
Przeczytaj też: Cynamon i jego tajemnice
Działanie antybakteryjne
Gałka muszkatołowa, a zdrowe jamy ustnej? Wykazano, że przyprawa ta ma silne działanie antybakteryjne przeciwko potencjalnie szkodliwym bakteriom jamy ustnej. Bakterie, takie jak Streptococcus mutans czy Aggregatibacter actinomycetemcomitans, mogą powodować próchnicę zębów i choroby dziąseł. Badania in vitro wykazały, że ekstrakt z gałki muszkatołowej wywierał silne działanie przeciwbakteryjne przeciwko wyżej wymienionym, ale i innym bakteriom, w tym Porphyromonas gingivalis. Stwierdzono również, że gałka muszkatołowa hamuje rozwój szkodliwych serotypów bakterii Escherichia coli, takich jak O157, które mogą powodować poważne biegunki u ludzi. Chociaż jasne jest, na jakiej zasadzie gałka muszkatołowa wywiera działanie antybakteryjne, potrzeba więcej badań na ludziach, aby ustalić, czy może ona leczyć infekcje bakteryjne lub zapobiegać problemom zdrowia jamy ustnej wywołanym przez bakterie.
Inne badania na temat prozdrowotnych właściwości gałki muszkatołowej są ograniczone, lecz sugerują, może mieć ona następujące pozytywne działania:
- może korzystnie wpływać na zdrowie serca. Badania na zwierzętach pokazały bowiem, że przyjmowanie dużych dawek gałki muszkatołowej zmniejsza ryzyko chorób serca, ograniczając poziom wysokiego cholesterolu i trójglicerydów
- może także poprawiać nastrój. Eksperymenty na gryzoniach pozwoliły na ustalenie, że ekstrakt z gałki muszkatołowej wywołuje znaczące działanie przeciwdepresyjne, zarówno u myszy, jak i szczurów
- może także stabilizować poziom cukru we krwi. Doświadczenia na szczurach wykazały, że leczenie dużymi dawkami ekstrakt z gałki muszkatołowej znacznie obniżało poziom glikemii i wzmacniało funkcjonowanie trzustki.
Gałka muszkatołowa, a zdrowie: w nadmiarze może szkodzić?
Chociaż jest mało prawdopodobne, aby gałka muszkatołowa spożywana w małych ilościach wywierała działania niepożądane, przyjmowanie jej w dużych dawkach może powodować niekorzystne skutki uboczne. Zawiera ona związki mirystycynę i safrol. Spożyte w dużych ilościach mogą powodować objawy, takie jak halucynacje i utratę koordynacji mięśniowo-ruchowej. Co ciekawe, w niektórych kulturach gałkę muszkatołową czasami zażywa się rekreacyjnie, aby wywołać efekt halucynogenny i uczucie „haju”. Pomiędzy rokiem 2001 a 2011 w samym tylko amerykańskim stanie Illinois zgłoszono 32 przypadki zatrucia gałką muszkatołową. Aż 47% z nich było związanych z celowym spożyciem przez osoby używające gałki muszkatołowej ze względu na jej działanie psychoaktywne. Uważa się, że za te toksyczne działanie odpowiedzialna jest głównie mirystycyna. Jest ona składnikiem olejku eterycznego znajdującego się w gałce muszkatołowej, ma silne właściwości psychoaktywne.
Zgłaszano przypadki zatrucia gałką muszkatołową u osób, które spożyły 5 gramów gałki muszkatołowej, co odpowiada około 1–2 mg na kg masy ciała. Toksyczność gałki muszkatołowej może wywoływać poważne objawy, takie jak: szybkie bicie serca, nudności, dezorientacja, wymioty i pobudzenie. W połączeniu z innymi lekami może to nawet prowadzić do śmierci. Badania na myszach i szczurach wykazały też, że długotrwałe przyjmowanie dużych dawek suplementów z gałką muszkatołową prowadzi do uszkodzenia wielonarządowego. Nie jest jednak pewne, czy ludzie również doświadczyliby tych skutków ubocznych. Należy wyraźnie zauważyć, że toksyczne działanie tej przyprawy wiąże się ze spożyciem dużych ilości gałki muszkatołowej – nie zaś ilości zwykle stosowanych w kuchni.
Zupa krem z brokułów i szpinaku
Ta zupa wyróżnia się użyciem do doprawienia dużych ilości świeżo utartej gałki muszkatołowej oraz czosnku. Około 10 dag liści młodego szpinaku duszę na 1-2 łyżkach oliwy wraz z posiekanymi 4-5 ząbkami czosnku. Gotowy szpinak gotuję do miękkości przez 20-30 minut w 1 litrze bulionu warzywnego z dodatkiem ok. 20 dag różyczek brokuła. Ostudzoną zupę miksuję, podgrzewam przed podanie i doprawiam do smaku odrobiną soli oraz sporą ilością świeżo utartej gałki muszkatołowej. Podaję gorącą, polaną odrobiną oliwy czosnkowej z dodatkiem jajka na twardo pokrojonego w cząstki.
Smacznego!
