- Polska Liga Walki z Rakiem oraz Ogólnopolska Federacja Onkologiczna powołali
Onko-Koalicję dla 10 Twoich praw. Cel: poprawa wyników leczenia onkologicznego w naszym kraju poprzez wdrożenie zapisów Europejskiego Kodeksu Opieki Onkologicznej (EKOO). - Europejski Kodeks Opieki Onkologicznej stanowi fundament dla podniesienia standardów opieki nad chorymi na raka w Unii Europejskiej.
- Dokument zawiera 10 najważniejszych praw pacjenta, określając czego może on oczekiwać od systemu opieki zdrowotnej i wskazuje decydentom, jak zorganizować skupiony na pacjencie i efektywny system opieki onkologicznej.
Europejski Kodeks Opieki Onkologicznej: jaki ma cel?
Europejski Kodeks Opieki Onkologicznej – EKOO (European Code of Cancer Practice) został opublikowany w 2021 r. jako rozwinięcie Europejskiej Karty Praw Pacjenta Onkologicznego (European Bill of Patient’s Rights). Dokument stanowi fundament dla podniesienia standardów opieki onkologicznej w Unii Europejskiej. Powstał w celu poprawy wyników leczenia chorych na nowotwory w Europie. Niezależnie od ich miejsca zamieszkania, a także wzmocnienia ich uczestnictwa i zaangażowania na każdym etapie diagnostyki i leczenia.
Kodeks ma pomóc w zrealizowaniu Europejskiego Planu Walki z Rakiem, zakładającego, że do 2035 r. 70% ogółu chorych na nowotwory przeżyje ponad 10 lat przy istotnej poprawie jakości życia. Nadal bowiem, pomimo wprowadzenia wielu europejskich i narodowych planów walki z rakiem oraz wytycznych klinicznych i organizacyjnych, istnieją istotne różnice w jej jakości i wynikach leczenia pomiędzy krajami.
Dekalog najważniejszych praw pacjenta onkologicznego
Europejski Kodeks Opieki Onkologicznej zawiera 10 najważniejszych praw pacjenta, określając czego może on oczekiwać od systemu opieki zdrowotnej. Wskazuje również decydentom, jak zorganizować system skupiony na pacjencie i efektywny.
Wśród praw pacjenta zawartych w Europejskim Kodeksie Opieki Onkologicznej znalazło się m.in. prawo do:
- dokładnej informacji na temat swojej choroby,
- dodatkowej opinii lekarskiej,
- czynnego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji klinicznych, najlepszego dostępnego leczenia opartego na najnowszych badaniach naukowych.
Europejski Kodeks Opieki Onkologicznej opracował zespół ekspertów, przedstawicieli organizacji pacjentów i rzeczników praw pacjenta, przy wsparciu europejskich towarzystw naukowych, organizacji pacjenckich oraz Komisji Europejskiej. Współautorem EKOO jest m.in. prof. Jacek Jassem, prezes Polskiej Ligi Walki z Rakiem.
-Upodmiotowienie pacjenta i jego aktywny udział w opiece medycznej są istotnym elementami dobrej praktyki onkologicznej. Istnieją dowody naukowe, że wprowadzenie tych zasad nie tylko poprawia samopoczucie chorych, ale także wyniki leczenia – podkreśla prof. Jacek Jassem, Kierownik Katedry
i Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, prezes Polskiej Ligi Walki
z Rakiem.
Prawo do drugiej opinii
Postulaty zawarte w Kodeksie wdrażane są w większość krajów europejskich, natomiast w Polsce są mało znane i często nieprzestrzegane.
-Wprowadzenie niektórych z nich, np. prawa do drugiej opinii czy udziału pacjenta we wszystkich decyzjach na temat leczenia i opieki, będzie wymagać pewnej zmiany kultury relacji pomiędzy pacjentem i lekarzem w naszym kraju. Z tego powodu nasze działania kierujemy zarówno do pacjentów i ich rodzin, jak i pracowników ochrony zdrowia – dodaje prof. Jacek Jassem.
Europejski Kodeks Opieki Onkologicznej w polskiej wersji językowej zostanie wkrótce opublikowany w języku polskim.
Nowotwory: skala problemu w Polsce
Z powodu nowotworu umiera w Polsce co czwarta osoba. Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w naszym kraju, powodując śmierć ok. 100 tys. osób rocznie. Ocenia się, że liczba ta może
w najbliższych 10 latach wzrosnąć. Efekt? Nowotwory staną się główną przyczyną zgonów w Polsce.
| Ogólna umieralność z powodu chorób nowotworowych w Polsce jest o 15% wyższa od średniej UE, mimo że współczynniki zachorowalności są niższe (o 5% wśród mężczyzn i o 3% u kobiet).Umieralność z powodu chorób nowotworowych w Polsce zmniejsza się wolniej niż średnia UE.W latach 2015-2019 wskaźnik 5-letnich przeżyć nowotworów ogółem wyniósł w Polsce 55,5% i był niższy od średniej UE o około 10 punktów procentowych. |
| Za: OECD (2023), Krajowe profile dotyczące nowotworów: Polska 2023, EU Country Cancer Profiles, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/aab579a7-pl. |
Apel do organizacji pacjecnckich o wspólne działanie
Polska Liga Walki z Rakiem oraz Ogólnopolska Federacja Onkologiczna, inicjatorzy Onko-Koalicji dla 10 Twoich praw, zapraszają wszystkie organizacje, zarówno medyczne, jak i pacjenckie do włączenia się do wspólnej inicjatywy oraz działań na rzecz wdrożenia zapisów EKOO. Wzmocnienie roli pacjenta i jego współuczestnictwo we wszystkich działaniach medycznych mogą znacząco poprawić jakość opieki onkologicznej w naszym kraju.
EUROPEJSKI KODEKS OPIEKI ONKOLOGICZNEJ
PRAWA PACJENTA:
- RÓWNY DOSTĘP. Masz prawo do równego dostępu do możliwie najlepszej opieki onkologicznej, w tym prawo do drugiej opinii lekarskiej.
- INFORMACJA. Masz prawo do informacji na temat choroby i leczenia, przekazanej przez zespół medyczny oraz pochodzącej z innych wiarygodnych źródeł, w tym od specjalistycznych i pacjenckich organizacji.
- JAKOŚĆ, WIEDZA I EFEKTY. Masz prawo do informacji na temat jakości i bezpieczeństwa opieki, poziomu wiedzy i wyników leczenia Twojej choroby w ośrodku, w którym się leczysz.
- SPECJALISTYCZNA OPIEKA WIELODYSCYPLINARNA. Masz prawo do opieki sprawowanej przez wyspecjalizowany wielodyscyplinarny zespół, najlepiej w ramach współpracujących ze sobą ośrodków onkologicznych.
- WSPÓLNE PODEJMOWANIE DECYZJI. Masz prawo do udziału we wszystkich decyzjach na temat leczenia i opieki, podejmowanych przez zespół medyczny.
- BADANIA I INNOWACJE. Masz prawo do informacji o istotnych dla Ciebie badaniach klinicznych oraz o tym, czy możesz w nich uczestniczyć.
- JAKOŚĆ ŻYCIA. Masz prawo do omówienia z zespołem medycznym swoich priorytetów i preferencji,
aby osiągnąć jak najlepszą jakość życia. - ZINTEGROWANE LECZENIE WSPOMAGAJĄCE I PALIATYWNE. Masz prawo do optymalnego leczenia wspomagającego i paliatywnego w każdym momencie choroby.
- WYCHODZENIE Z CHOROBY I REHABILITACJA. Masz prawo do uzyskania przejrzystego, dobrze zorganizowanego i możliwego do zrealizowania planu wychodzenia z choroby i rehabilitacji.
- REINTEGRACJA. Masz prawo do pełnego powrotu do społeczeństwa i ochrony przed stygmatyzacją
i dyskryminacją związaną z chorobą nowotworową oraz powrót do normalnego życia.
Źródło: The European Code of Cancer Practice – https://ligawalkizrakiem.pl/images/content/2021/2021-04-29-aktualno%C5%9Bci-Karta-Praw-Pacjenta-Onkologicznego/ECCP%20JCP%20FINAL%20DIGITAL.pdf