Eozynofile to rodzaj krwinek białych (leukocytów), których produkcja odbywa się w szpiku kostnym. Krążą we krwi, po czym trafiają do różnych tkanek i narządów. Mają do odegrania istotną rolę w zwalczaniu infekcji pasożytniczych, wspomagają też inne komórki układu odpornościowego w odpowiedzi na zakażenia wirusowe i bakteryjne. Eozynofile biorą także udział w reakcjach alergicznych. Nadmierny wzrost liczby eozynofili może być powodem poważnych chorób.
Eozynofile to rodzaj białych krwinek. Jako element układu odpornościowego są odpowiedzialne przede wszystkim za zwalczanie infekcji pasożytniczych i udział w reakcjach alergicznych, ale uczestniczą także w procesach odpowiedzi immunologicznej na choroby bakteryjne czy wirusowe.
Prawidłowa liczba enzynofili we krwi obwodowej jest zależna od wieku, a wartości podaje się w liczbach bezwzględnych oraz odsetkach. U osób dorosłych prawidłowa liczba eozynofili we krwi wynosi 50-500/uL, co powinno stanowić około 2-4% białych krwinek krwi obwodowej.
Eozynofilia i hipereozynofilia
Kiedy enzynofilie w wyniku badania krwi powinny zaniepokoić lekarza?
– W pierwszej kolejności chcę podkreślić, że należy patrzeć na liczbę bezwzględną, a nie na odsetek. Jako alergolog mam sporo przekierowań pacjentów do diagnostyki enzynofilii, która na szczęście chorobą nie jest. Duzy niepokój wzbudza liczba eozynofilów przekraczająca 1500, bo to świadczy o hiperenzynofilii. W takiej sytuacji musimy liczyć się z tym, że zacznie dochodzić do nacieków eozynofilowych. Przekroczenie wartości 1500 wymaga dogłębnej diagnostyki hematologicznej – wyjaśnia dr n. med. Aleksandra Kucharczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii, Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Rzadkich WIM PIB.
Wzrost liczby eozynofili we krwi obwodowej powyżej wartości uznanej za normę oznacza eozynofilię. Może się pojawić na trzech poziomach.
- Łagodna eozynofilia to zwiększenie bezwzględnej liczby eozynofili od 500 do 1500/uL.
- Umiarkowana eozynofilia – bezwzględna liczba eozynofili wynosi 1500-5000/uL.
- Ciężka eozynofilia (hipereozynofilia) – eozynofili we krwi obwodowej jest powyżej 5000/uL lub występują nacieki złożone z eozynofili w tkankach.
Zaleca się dwukrotne wykonanie badania morfologii krwi w odstępie co najmniej miesiąca celem potwierdzenia hipereozynofilii, o ile jest to możliwe.
Eozynofilia. Jakie objawy powinny zaniepokoić?
Eozynofile same w sobie nie są niczym złym – to komórki potrzebne w naszej krwi. Niekiedy jednak „wymykają się spod kontroli” i przestają pełnić swoją funkcję. Jakie objawy mogą wskazywać na pojawienie się choroby rzadkiej, u podłoża której może leżeć hipereozynofilia? Szybkie rozpoznanie może być trudne, gdyż dotknięte naciekami mogą być różne narządy.
– Pacjenci, z którymi się zetknęłam, najczęściej trafiają do alergologów i pulmunologów, bo w wyniku choroby zajęte są płuca i pojawia się nieżyt nosa (wyciek, może być zablokowany). Do tego dochodzą objawy ze strony układy oddechowego. Te choroby bardzo często wiążą się z tym, ze pacjent ma astmę, ale dochodzi do pogorszenia jej przebiegu. Bardzo często stwierdzamy nacieki narządowe w badaniach obrazowych. Typowe są objawy ogólnoustrojowe: u pacjenta pojawiają się niewyjaśniona gorączka i bardzo duże osłabienie. To są kluczowe objawy – wyjaśnia dr n. med. Aleksandra Kucharczyk.
Z reguły objawy utrzymują się przez jakiś czas. Pacjent ma zaostrzenie astmy i dostaje antybiotyk, który nie przynosi efektów. Jest coraz gorzej, gorączka się utrzymuje. Jeśli pacjent trafia do szpitala, to zostanie poddany pogłębionej diagnostyce. Daje to szansę na prawidłowe ustalenie przyczyn. Dr Kucharczyk rysuje też inny scenariusz, prowadzący do postawienia diagnozy: u pacjenta mogą się pojawić objawy w rodzaju opadającej stopy, bo pierwszym objawem hipereozynofilii mogą być nacieki dotyczące układu nerwowego.
– U części pacjentów pojawiają się zmiany skórne, wybroczynowe. Najczęściej choroba obejmuje wiele narządów, więc jej obraz jest zróżnicowany i to utrudnia diagnostykę – wyjaśnia specjalistka.
Diagnostyka eozynofilii
Informacji o podwyższonej licznie eozynofili dostarcza morflogia krwi. Niepokojący wynik może skutkować skierowaniem pacjenta na badanie morfologii krwi obwodowej.
Inne badania, na które można skierować pacjenta z podwyższoną liczbą eozynofilii:
- OB., CRP, badania biochemiczne oceniające funkcję wątroby i nerek
- Ocena swoistych IgE w surowicy krwi, gdy zachodzi podejrzenie, że eozynifilia ma tło alergiczne.
- Badanie mikroskopowe stolca lub wymazu z okolicy okołoodbytniczej będzie pomocne w poszukiwaniu ewentualnych pasożytów.
- Badania szpiku kostnego, gdy zachodzi podejrzenie nowotworu układu krwiotwórczego.
Rokowania są dobre, ale ryzyko wystąpienia skutków niepożądanych jest wysokie
Dr Aleksandra Kucharczyk wyjaśnia, że choroba rozkłada się równo między kobiety i mężczyzn. Najwięcej zachorowań dotyczy osób w wieku 30-40 lat, ale trafiają do niej także 19-latkowie czy 70-latkowie.
Możliwe jest wyleczenie hipereozynofilii po usunięciu przyczyny, która go wywołuje. Jednak w przypadku długo nieleczonej choroby uszkodzenia narządów mogą być nieodwracalne.
– Biorąc pod uwagę dostępność leków, rokowania są dobre. Wiele zależy od tego, czy w proces leczenia włączono leki immunosupresyjne i sterydy, które w miarę potrzeb były redukowane. Niestety kiedy zaczynają się pojawiać niepożądane działania polekowe, to one skracają życie pacjentów i jego jakość. Nie ma narządu, który nie zostałby uszkodzony przy długotrwałej terapii sterydami. Pacjenci muszą brać pod uwagę, że w pewnym momencie pojawić się może otyłość, miażdżyca, osteoporoza – mówi dr Kucharczyk.
Nadzieją na uniknięcie takich problemów są nowoczesne leki biologiczne.
Martyna Kośka
Czytaj też:
Optymalna temperatura pokojowa – jak znaleźć złoty środek dla zdrowia i komfortu?
Pneumokoki – jak skutecznie chronić się przed tymi groźnymi bakteriami? [PODCAST]
