Rozpoznanie choroby nowotworowej to dla większości Polaków nadal nie jest zwykła diagnoza. Czy rak to wyrok? Nie musi tak być: wyleczalność raka piersi sięga 80 proc. Co więcej, dzięki prostej zmianie codziennych nawyków moglibyśmy zapobiec nawet dwóm trzecim przypadków chorób nowotworowych.
- Dwie trzecie przypadków chorób nowotworowych związanych jest z naszym stylem życia. Wystarczy kilka prostych interwencji, by zmniejszyć ryzyko zachorowania.
- Dzięki bezpłatnej dostępności szczepionki przeciwko HPV dla dziewcząt i chłopców możliwe stało się niemal całkowite wyeliminowanie wielu przypadków raka.
- Wyleczalność nowotworu piersi sięga 80 proc., a zbliża się do 100 proc. jeśli diagnoza zostanie postawiona we wczesnym stadium rozwoju choroby
Czy rak to wyrok? Niekoniecznie: wielu nowotworom można zapobiec
Czy rak to nadal wyrok? W opinii części Polaków tak. Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej sprawdził, jakich chorób boimy się najbardziej. Schorzenia nowotworowe znalazły się na samym szczycie zestawienia. Medycyna zrobiła jednak w ostatnich latach ogromny postęp. Onkolodzy leczą raka coraz skuteczniej.
Prof. Jacek Jassem, specjalista w dziedzinie onkologii klinicznej i radioterapii onkologicznej w Katedrze i Klinice Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, zaczął swoją przygodę z onkologią w połowie lat 70. Jak mówi, w tym czasie w większości przypadków rak był chorobą nieuleczalną. Co ważne, od tego czasu naprawdę sporo się zmieniło.
– Wielu nowotworom można zapobiec. Dwie trzecie przypadków chorób nowotworowych związanych jest z naszym stylem życia, a więc dietą, brakiem aktywności fizycznej czy nałogami. W tym kontekście powiedzenie o tym, że nasze zdrowie jest w naszym rękach jest jak najbardziej prawdziwe – podkreśla prof. Jassem.
Co więc zrobić, by ustrzec się raka? Ekspert podkreśla, że wystarczy kilka prostych interwencji, by zmniejszyć ryzyko zachorowania. Zdecydowana większość chorób nowotworowych spowodowana jest paleniem papierosów, brakiem ruchu, kiepską dietą, nadmiernym spożyciem alkoholu i podejmowaniem ryzykownych zachowań seksualnych.
– Wyeliminowanie tych czynników ryzyka jak najbardziej leży w naszym zasięgu – dodaje prof. Jassem.
O postępie medycyny dobitnie świadczy jeszcze jeden fakt: dzięki bezpłatnej dostępności szczepionki przeciwko HPV dla dziewcząt i chłopców możliwe stało się niemal całkowite wyeliminowanie wielu przypadków raka. Chodzi przede wszystkim raka szyjki macicy, ale też nowotworów głowy i szyi, sromu, prącia czy odbytu. Warunek jest jeden: szczepienia powinny być powszechne. Szczepienia przeciwko HPV są zarejestrowane dla wszystkich osób od 9. roku życia bez górnej granicy wieku. Od 1 czerwca 2023 r. trwa program bezpłatnych szczepień HPV dla dzieci w wieku 12 i 13 lat.
Co zrobić, by uniknąć raka? Wystarczy prosta zmiana nawyków
Co jeszcze możemy zrobić, by uniknąć raka? Przede wszystkim regularnie się badać. Najlepszym przykładem jest najczęstszy nowotwór wśród kobiet, czyli rak piersi. Nie jest w dużym stopniu uwarunkowany stylem życia. Proste interwencje nie sprawią, że ryzyko zachorowania istotnie spadnie.
– Raka piersi możemy jednak wcześnie wykryć. Chciałbym podkreślić, że dziś wyleczalność nowotworu piersi sięga 80 proc., a zbliża się do 100 proc. jeśli diagnoza zostanie postawiona we wczesnym stadium rozwoju choroby – podkreśla prof. Jassem.
Choć usłyszenie diagnozy to dla wielu pacjentów wciąż trudny moment, prof. Jassem uspokaja: rak to nie wyrok.
– Nie demonizujmy tej diagnozy. Zdiagnozowane we wczesnych stadiach w zasadzie wszystkie przypadki raka są wyleczalne. Nastąpił ogromny postęp w leczeniu nowotworów. Leczenie chirurgiczne nie jest już okaleczające. Rak piersi jest doskonałym przykładem: amputacja to dziś rzadkość. Dziś do dyspozycji onkolodzy mają przełomowe metody terapii, takie jak leczenie celowane i immunoterapia. Nowoczesne metody zaczynają zastępować te klasyczne jak chemioterapia. Oczywiście, chemioterapia nadal jest podstawową metodą leczenia systemowego. Nie bójmy się jej, bezpieczna metoda, która ratuje tysiące ludzi – podkreśla prof. Jassem.
Immunoterapia zrewolucjonizowała leczenie wielu nowotworów litych i hematologicznych.
– To metoda, którą znamy zaledwie od kilku lat. Jesteśmy więc na początku drogi. Obecnie toczy się kilkanaście tysięcy badań klinicznych nad nowymi metodami leczenia. Jeśli choć jedna dziesiąta zakończy się sukcesem, będziemy mogli mówić o rewolucji. Myślę, że w najbliższej przyszłości większość nowotworów stanie się chorobami przewlekłymi, z którymi pacjenci będą stosunkowo normalnie żyli – dodaje prof. Jassem.
Więcej artykułów:
Elżbieta Trawińska
