COVID-19 wydaje się być powiązany ze znacznym wzrostem liczby przypadków mialgii i zespołu przewlekłego zmęczenia (ME/CFS) – wynika z nowego badania, opublikowanego przez „Journal of General Internal Medicine” . Naukowcy obliczyli, że częstość ich występowania jest obecnie 15 razy wyższa niż przed pandemią. Badacze odkryli, że osoby, które chorowały na COVID-19, są prawie ośmiokrotnie bardziej narażone na rozwój ME/CFS.
Naukowcy wykorzystali do analizy dane z długotrwałych badań nad COVID, prowadzonych przez Narodowy Instytut Zdrowia Stanów Zjednoczonych. Naukowcy obliczyli, że częstość występowania ME/CFS jest obecnie 15 razy wyższa, niż była stwierdzana przed pandemią. Odkryli, że osoby, które w przeszłości chorowały na COVID-19, są prawie ośmiokrotnie bardziej narażone na rozwój mialgii i zespół przewlekłego zmęczenia.
Mialgia i zespół przewlekłego zmęczenia: co to takiego?
ME/CFS to złożony, przewlekły zespół pogorszenia stanu zdrowia, który czasami można powiązać z wcześniejszymi zakażeniami. Nawet jeśli początkowa infekcja była łagodna, a pacjent wyzdrowiał, w późniejszym czasie może pojawiać się szereg wyniszczających objawów. Istnieje wiele podobieństw pomiędzy ME/CFS a zespołami long-COVID. Niektórzy pacjenci z zakażeniem koronawirusem mogą mieć uszkodzenie narządów, spowodowane przez samego wirusa lub zmagać się z długotrwałymi skutkami hospitalizacji. Osobna grupa to osoby, które wyzdrowiały po łagodnej postaci COVID-19, ale rozwijają się u niech dalsze objawy. Takie, jak mgła mózgowa, przewlekłe zmęczenie czy zawroty głowy.
Trudności w diagnostyce ME/CFS
Chociaż zespoły long-COVID są stosunkowo nowym problemem w medycynie, ME/CFS i koncepcja chorób po wirusowych istnieją od jakiegoś czasu. Niemniej jednak wielu pacjentów zgłasza trudności w dostępie do diagnozy i opieki. W związku z czym spotykają się z niezrozumieniem i sprzecznymi poradami specjalistów. Obecnie wiadomo ponad wszelką wątpliwość, że mialgia i zespół przewlekłego zmęczenia jest zespołem objawów, który wpływa na wiele układów organizmu. Istnieją różne stopnie jego nasilenia, a stan chorego może mieć znaczący wpływ na wykonywanie przez niego codziennych czynności. Kluczową cechą wielu pacjentów jest powysiłkowe złe samopoczucie. Objawia się zmęczeniem, które dodatkowo nasila się po wysiłku fizycznym. Amerykańskie CDC podaje, że około jedna czwarta osób cierpiących na tę chorobę, w pewnym momencie jej trwania, jest przykuta do łóżka.
Mialgia i zespół przewlekłego zmęczenia a COVID-19
Biorąc pod uwagę wszystko, czego dowiedzieliśmy się o zespołach long-COVID od czasu ogłoszenia pandemii pięć lat temu, naukowcy chcieli przyjrzeć się potencjalnemu związkowi między mialgią i zespołem przewlekłego zmęczenia a COVID-19. Sięgnęli do danych programu RECOVER Initiative, projektu finansowanego przez NIH. Miał on stanowić najbardziej wszechstronne i zróżnicowane badanie zespołów long-COVID na świecie.
Do analizy włączono 11 785 uczestników z historią zakażenia SARS-CoV-2 oraz 1439 osób niezakażonych. Zespół ocenił, ilu uczestników spełniło kryteria diagnostyczne ME/CFS co najmniej 6 miesięcy po przebyciu COVID-19. Warto zauważyć, że kryteria te opierają się na samodzielnym zgłaszaniu objawów przez pacjenta, co podkreślono jako pewne ograniczenie przeprowadzonego badania. Stwierdzono, że ME/CFS występuje u 4,5 proc. zakażonych pacjentów w porównaniu z zaledwie 0,6 procent niezainfekowanych uczestników. Prawie 90 proc. osób, które spełniały kryteria ME/CFS, uznano również za jednych z najbardziej objawowych pacjentów z zespołami long-COVID. To podkreśla zależności pomiędzy tymi dwoma schorzeniami.
Pilna potrzeba dalszych badań
Wyniki omawianego badania dostarczają dodatkowych dowodów na to, że zakażenia wirusowe, w tym te wywołane przez SARS-CoV-2, mogą prowadzić do ME/CFS. Najczęściej zgłaszanymi objawami w tej grupie badanej były:
- złe samopoczucie powysiłkowe,
- zespół posturalnej tachykardii ortostatycznej (POTS), objawiający się zawrotami głowy podczas wstawania.
- zaburzenia funkcji poznawczych.
Objawy te również często zgłaszają pacjenci z zespołami long-COVID. Autorzy badania twierdzą, że istnieje pilna potrzeba przeprowadzenia dalszych badań, aby zrozumieć, dlaczego u niektórych osób COVID-19 może prowadzić do chorób przewlekłych i kto może być do nich szczególnie predysponowany.
Polecamy także:
Piśmiennictwo:
Vernon SD, Zheng T, Do H i wsp. Incidence and Prevalence of Post-COVID-19 Myalgic Encephalomyelitis: A Report from the Observational RECOVER-Adult Study. J Gen Intern Med. 2025. doi: 10.1007/s11606-024-09290-9.
