Sezon jesienno-zimowy mamy już w pełni, a wraz z wahaniami temperatury spada nasza odporność i wzrasta prawdopodobieństwo zakażeń dróg oddechowych. Jak wiadomo, choroba COVID-19 nie przebiega według tego samego sezonowego schematu sezonowego co grypa – ma raczej charakter falowy . W poprzednich latach pandemii niezawodnie notowano na półkuli północnej szczyt infekcji w okresie jesienno-zimowym. Ponieważ w Polsce rozpoczęto już dobrowolne, darmowe szczepienia zaktualizowaną szczepionką do wariantu JN.1 na rok 2024/25. Ministerstwo Zdrowia twierdzi, że w przypadku większości osób można ją otrzymać w sześć miesięcy od ostatniej dawki przypominającej.
Szczepienia jednoczesne – badanie
Choć wiadomo, że podczas jednej wizyty można podać dwie lub więcej szczepionek, jeśli zaliczają się one do preparatów inaktywowanych, to jak do tej pory istnieją ograniczone dane z randomizowanych badań klinicznych dotyczące bezpieczeństwa jednoczesnego podawania szczepionek przeciwko COVID-19 i przeciwko wirusom grypy. Aby uzyskać jak największy zasięg tymi dwiema szczepionkami, klinicyści podawali obydwie te szczepionki jednocześnie. Jendkaże utorzy pracy zamieszczonej w „ JAMA Network Open” wskazują, że kiedy planowali badania, nie było twardych danych naukowych na temat takiego podejścia. W związku z tym przeprowadzono badanie kliniczne podczas dwóch sezonów: 2021/22 i 2022/23. Było to w trzech ośrodkach: Centrum Medycznym Szpitala Dziecięcego w Cincinnati, Uniwersytecie Duke i Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa. Ostatecznie badacze uzyskali dane od 334 osób, które otrzymały zarówno szczepionkę mRNA przeciwko SARS-CoV-2, jak i inaktywowaną szczepionkę przeciw grypie, opracowaną na każdy konkretny sezon. Osoby badane zostały losowo przydzielone do grupy otrzymującej dwa szczepionki sekwencyjnie lub jednocześnie.
Przeczytaj też: Lekooporność a COVID-19
Szczepienia a reaktogenność
Głównym rezultatem badania, na który zwracano uwagę, była reaktogenność szczepień – a więc, czy uczestnicy doświadczali typowych objawów reakcji immunologicznej, takich jak gorączka i bóle mięśni. Czy zdarzało się to częściej u osób, które otrzymały oba szczepienia razem? Obserwowano także inne niepożądane odczyny poszczepienne występujące w ciągu siedmiu dni bezpośrednio po podaniu każdej szczepionki. Do tego poważne zdarzenia niepożądane w ciągu kolejnych 121 dni. Stwierdzono, iż około 10,7 do 26,8 procent uczestników badania zgłaszało umiarkowany lub silny ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, bóle mięśni, ból głowy lub dreszcze po otrzymaniu szczepionki mRNA przeciwko COVID-19. Jednak są to objawy opisane w karcie charakterystyki produktu leczniczego (ChPL), których można się spodziewać na podstawie badań klinicznych tych szczepionek przed wydaniem dopuszczenia ich do obrotu. Częstość występowania skutków ubocznych szczepionek przeciwko grypie również mieściła się w granicach oczekiwań.
Niewystarczające podstawy badania?
Po przeanalizowaniu uzyskanych danych naukowcy stwierdzili, że reaktogenność była porównywalna zarówno w grupach, gdzie szczepionki podawano sekwencyjnie, jak i symultanicznie. Nie było żadnych dowodów wskazujących na jakiekolwiek obawy dotyczące bezpieczeństwa jednoczesnego podawania obu szczepionek. Uczestnicy nie reagowali średnio gorzej niż ci, których dawki podano w pewnych odstępach czasu. Autorzy zauważają jednak, że jednym z kluczowych ograniczeń badania było, że miało ono niewystarczającą siłę. Chodzi o to, że ze względu na problemy logistyczne nie byli oni w stanie zrekrutować tylu uczestników, ilu by chcieli. Podkreślają natomiast, że planują podobne przyszłe badanie skupiające się na kobietach w ciąży, które zostały wyłączone z tego badania.
Jednoczesne szczepienia – użyteczna strategia?
W podsumowaniu stwierdzono, że opisywane badanie potwierdza opcję jednoczesnego podawania szczepionek przeciwko COVID-19 oraz wirusom grypy. To może stanowić użyteczną strategię mającą na celu osiągnięcie wysokiego poziomu wyszczepienia w przewidywanych okresach wzmożonego przenoszenia wirusów grypy i SARS-CoV-2
Piśmiennictwo:
Walter EB, Schlaudecker EP, Talaat KR i wsp. Safety of Simultaneous vs Sequential mRNA COVID-19 and Inactivated Influenza Vaccines: A Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2024; 7(11): e2443166. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2024.43166.
