Szczepionka przeciwko rakowi jajnika, nad którą pracują badacze z Wielkiej Brytanii, może zapobiegać rozwojowi choroby już w jej najwcześniejszych stadiach. Każdego roku rak jajnika diagnozowany jest u około 7500 kobiet w Wielkiej Brytanii. W Polsce liczba zachorowań w samym 2020 roku przekroczyła 4,5 tys. przypadków, a ponad 3 tys. pacjentek przegrało walkę z chorobą.
Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego pracują nad pierwszą na świecie szczepionką na raka jajnika. OvarianVax ma uczyć układ odpornościowy rozpoznawania i atakowania raka jajnika w jego najwcześniejszych stadiach.
Trwają prace nad szczepionką przeciwko rakowi jajnika
– Przed nami jest daleka droga, ale to bardzo ekscytujący czas. Jestem bardzo optymistycznie nastawiony – powiedział w rozmowie z BBC prof. Ahmed Ahmed, dyrektor uniwersyteckiego laboratorium zajmującego się pracami nad preparatem.
Zapytany, czy nowym szczepieniem można wyeliminować raka jajnika, profesor Ahmed odpowiedział: „Zdecydowanie – taki jest cel”.
Jego zdaniem, jeśli szczepionka okaże się skuteczna, będzie można uniknąć zalecanego w przypadku niektórych kobiet zabiegu usuwania jajników. Naukowcy będą badać, czy szczepionka może działać podobnie jak szczepionka przeciwko wirusowi HPV, której celem jest zapobieganie różnym rodzajom raka, m.in. rakowi szyjki macicy.
Według BBC, organizacja charytatywna Cancer Research UK przeznaczy na badania w ciągu kolejnych trzech lat 600 tys. funtów.
Jak ma działać szczepionka przeciwko rakowi jajnika?
Naukowcy chcą, aby szczepionka nauczyła układ odpornościowy rozpoznawać białka na powierzchni komórek rakowych.
– Pomysł polega na tym, że jeśli podamy szczepionkę, te maleńkie guzki, miejmy nadzieję, albo się zmniejszą bardzo znacząco albo znikną – powiedział prof. Ahmed. – Mówimy o zapobieganiu rozwojowi kilku pierwszych komórek nowotworowych, a nie o próbie wyleczenia czy zapobiegania nawrotom nowotworu – dodał.
Badacze chcą przetestować preparat na pacjentkach, u których występuje genetyczne ryzyko rozwoju raka jajnika, ale także wśród kobiet bez takich mutacji genów.
Rak jajnika to trudny przeciwnik
Rak jajnika to główny zabójca spośród nowotworów ginekologicznych. Na jego rozwój najbardziej narażone są kobiety po 50. roku życia. Na początkowym etapie jest praktycznie bezobjawowy, więc bardzo trudno jest w porę zorientować się, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Choroba najczęściej rozpoznawana jest w późnym stadium zaawansowania.
Zachorowalność na raka jajnika gwałtownie wzrasta po menopauzie. Na zachorowanie w większy stopniu są narażone kobiety, które:
- doświadczyły stymulacja owulacji, niepłodności lub nierództwa
- chorowały lub chorują na endometriozę
- mają nadwagę
- są nosicielkami mutacji genów BRCA1 i BRCA2
- mają hiperestrogenizm (nadmiar estrogenów) lub hiperandrogenizm (nadmiar androgenów)
- palą papierosy.
Profilaktyka raka jajnika
Nie ma skutecznych badań profilaktycznych w kierunku raka jajnika. Jajniki kontroluje się wykonując USG przezpochwowe. Kobiety o podwyższonym ryzyku wystąpienia raka jajnika powinny poddać się badaniu genetycznemu na mutacje genów BRCA1 i BRCA2. Z uwagi na duże ryzyko zachorowania u nosicielek tych mutacji zaleca się obustronne wycięcie przydatków po zakończeniu planów rozrodczych.
Wszystkie inne kobiety mogą ograniczać ryzyko zachorowania poprzez prowadzenie zdrowego trybu życia.
Rokowania w raku jajnika zależą od stopnia zaawansowania choroby, typu histologicznego guza, wieku pacjentki oraz zakresu przeprowadzonego leczenia operacyjnego i terapii następowej.
Według statystyk epidemiologicznych dla stopni klinicznych przeżycia 5-letnie pacjentek z rakiem jajnika wynoszą:
I stopień – 93%
II stopień – 70%
III stopień – 37%
IV stopień – 25%.
Każdego roku na raka jajnika umiera ok. 3 tysiące Polek.
Źródło: BBC
Czytaj też:
Zaledwie dwie kiełbaski tygodniowo mogą zwiększać ryzyko raka piersi – ostrzegają naukowcy
Rak płuca. Czy kiedyś wygramy z tym groźnym nowotworem? [WIDEO]
