Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Dartmouth College wskazują na niepokojąco wysokie stężenia toksycznych związków PFAS, znanych jako „wieczne chemikalia”, w popularnych owocach morza, takich jak krewetki, homary i tuńczyk w puszce. PFAS, czyli substancje per- i polifluoroalkilowe, są syntetycznymi związkami chemicznymi. Mogą pozostawać w środowisku przez setki lat, stanowiąc poważne zagrożenie dla zdrowia człowieka.
Zawartość PFAS w owocach morza
Badania skoncentrowały się na analizie diety mieszkańców Portsmouth. Spożycie owoców morza jest tam szczególnie powszechne. W badaniu przeprowadzonym w czerwcu 2021 roku wzięło udział 1 829 mieszkańców, którzy podzielili się informacjami na temat swoich nawyków żywieniowych. Zdecydowana większość dorosłych respondentów (95%) zadeklarowała spożycie owoców morza w ciągu ostatniego roku. Najczęściej wybierane produkty to krewetki, łupacz, łosoś oraz tuńczyk w puszce.
Naukowcy zakupili również „koszyk owoców morza” z lokalnego rynku, aby przeanalizować zawartość PFAS w najczęściej spożywanych produktach. W wyniku tych badań w krewetkach i homarach wykryto stężenia PFAS sięgające odpowiednio 1,74 oraz 3,30 ng/g. Sugeruje to, że osoby regularnie spożywające owoce morza mogą być narażone na dodatkowe dawki tych niebezpiecznych związków.
Przeczytaj też: Dieta dalekowschodnia
Zagrożenia związane z PFAS
PFAS wykorzystuje się od prawie ośmiu dekad w różnych produktach konsumenckich, w tym w wyrobach wodoodpornych, plamoodpornych oraz tłuszczoodpornych. Choć badania nad pełnym wpływem tych związków na zdrowie trwają, już teraz wiadomo, że mogą one prowadzić do poważnych schorzeń, takich jak podwyższony poziom cholesterolu, niewielkie zmniejszenie masy urodzeniowej, nadciśnienie wywołane ciążą, osłabiona odpowiedź immunologiczna na szczepienia, a nawet rak nerek i jąder.
Dr Megan Romano, główna autorka badania i profesor epidemiologii w Geisel School of Medicine, wyjaśnia, że PFAS mogą wpływać na szeroki zakres systemów biologicznych w organizmie. „Każdego dnia dowiadujemy się więcej o negatywnych skutkach PFAS, a wyniki badań nie napawają optymizmem” – podkreśla Romano.
Skąd biorą się PFAS?
Substancje PFAS mogą dostawać się do organizmu człowieka na różne sposoby. Kristin Kirkpatrick, zarejestrowana dietetyczka niezwiązana z badaniem, wyjaśnia, że PFAS można znaleźć nie tylko w owocach morza. Są również w środkach czystości, naczyniach nieprzywierających, a nawet w produktach osobistych. Główne źródło narażenia dotyczy jednak osób pracujących w przemyśle, gdzie kontakt z tymi substancjami jest częstszy.
Romano dodaje, że w Stanach Zjednoczonych PFAS mogą przedostawać się do organizmu również przez wodę pitną i dietę. Związki te znajdują się nie tylko w owocach morza. Są także w mięsie, produktach mlecznych oraz w opakowaniach do żywności. Znajdziemy je w takich jak pudełka na pizzę czy torebki na popcorn do mikrofalówki.
Czy nadal bezpiecznie jest jeść owoce morza?
Pomimo wyników badań, dr Romano nie zaleca całkowitej rezygnacji ze spożycia owoców morza. Podkreśla, że problem PFAS jest skomplikowany, a związki te są wszechobecne w środowisku. Warto więc zachować zrównoważoną dietę, która obejmuje szeroką gamę zdrowych produktów spożywczych.
Kristin Kirkpatrick zauważa, że ryby są jednym z najbardziej odżywczych pokarmów na świecie. Są bogatym źródłem białka, kwasów tłuszczowych omega-3, witamin z grupy B, witaminy D oraz innych cennych składników odżywczych. Obecne wytyczne zalecają spożycie co najmniej 2 do 2,5 porcji owoców morza tygodniowo dla dzieci i dorosłych, a dla kobiet w ciąży lub karmiących – co najmniej 3 porcje tygodniowo.
Naukowcy kontynuują badania nad długoterminowymi skutkami narażenia na PFAS, a nowo wprowadzone wytyczne Agencji Ochrony Środowiska (EPA) dotyczące wody pitnej mają na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z tymi substancjami. Jednak, jak zauważa dr Romano, potrzeba dalszych badań, aby lepiej zrozumieć pełne konsekwencje spożywania produktów zanieczyszczonych PFAS oraz opracować strategie minimalizacji ryzyka.
Źródło: https://www.medicalnewstoday.com/articles/high-seafood-diets-forever-chemicals
