Jak wykazało ogólnokrajowe badanie wykonane na terenie Wielkiej Brytanii, a opublikowane w lipcu na łamach czasopisma „Nature Communications”, odnotowano tam mniej zawałów serca i udarów mózgu, po uwzględnieniu czynników ryzyka, takich jak wiek i płeć, po szczepieniu przeciwko COVID-19 niż przed wdrożeniem programu szczepień. Co więcej, korzyści te wzrosły dodatkowo po podaniu drugiej i kolejnych dawkach szczepień przypominających. Szczepienia COVID-19 a serce – co wiemy?
Szczepienia COVID-19 a serce – czy jest związek?
Omawiane badanie nie neguje całkowicie twierdzeń, że szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 wiążą się ze wzrostem epizodów zakrzepowo-zatorowych czy zapaleń mięśnia sercowego. Jego wyniki czynią je jednak zdecydowanie mało prawdopodobnymi. Co prawda, niewielka liczba incydentów zakrzepowo-zatorowych, takich jak trombocytopenia, wystąpiła na tyle szybko po szczepieniu, by móc uznać, że prawdopodobną ich przyczyną były szczepionki wektorowe. W rezultacie tego Wielka Brytania ograniczyła szczepienia. Dla większości osób poniżej 40 roku życia wyłącznie do szczepionek opartych na technologii mRNA.
Już od samego początku pandemii COVID-19 nauka miała mocne dowody, że jakiekolwiek ryzyko spowodowane szczepieniami jest znacznie mniejsze niż ryzyko wynikające z samego zakażenia i choroby o etiologii SARS-CoV-2. Było to prawdą nawet przy rozpatrywaniu samych zawałów serca i udarów mózgu, przy wykluczeniu wszystkich innych druzgoczących konsekwencji COVID-19. Niemniej jednak funkcjonujące w przestrzeni publicznej twierdzenie, że szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 są zabójcze nie chciało odejść w niepamięć. Pojawia się ponownie ostatnio, gdy firma AstraZeneca ogłosiła, że zaprzestaje produkcji swojej szczepionki z powodów handlowych.
W rzeczywistości, żadne dowody nie będą nigdy wystarczające dla przeciwników szczepień. Powyższe badanie, przeprowadzone z udziałem trzech wiodących brytyjskich uniwersytetów, dotyczyło dokumentacji medycznej 45,7 miliona brytyjskich dorosłych. Wykorzystane w nim dane obejmowały okres od 08.12.2020, kiedy to tylko niewielka liczba osób biorących udział w badaniach klinicznych została zaszczepiona przeciwko COVID-19, do 23.01.2022.
Dużo wniosków z badań
Częstość występowania epizodów zakrzepowo-zatorowych, obejmujących zarówno zawały serca, jak i udary, była o 10% niższa w okresie 13–24 tygodni po pierwszej dawce którejkolwiek ze szczepionek stosowanych w Wielkiej Brytanii. Jest to zgodne z szeroko rozpowszechnionymi wcześniej opublikowanymi dowodami, ale dotychczas przeprowadzono zdecydowanie mniej badań poświęconych kolejnym dawkom szczepionek. Po drugiej i kolejnych dawkach szczepionek przeciwko SARS-CoV-02 częstość epizodów zakrzepowo-zatorowych spadła jeszcze bardziej w porównaniu z osobami niezaszczepionymi. O 20% w przypadku szczepionki mRNA firmy Pfizer/BioNTech i o 27% w przypadku szczepionki wektorowej, której producentem była AstraZeneca. Podobne wyniki dotyczą innych epizodów zakrzepowo-zatorowych, takich jak chociażby zakrzepica żył głębokich.
Szczepienia COVID-19 a serce – badania
Tak więc, to obejmujące całą Anglię badanie daje kolejne potwierdzenie co do bezpieczeństwa szczepionek przeciwko COVID-19 względem układu sercowo-naczyniowego. Mniejsza częstość występowania częstych zdarzeń sercowo-naczyniowych przewyższa zdecydowanie wyższą częstość występowania znanych rzadkich powikłań sercowo-naczyniowych. Autorzy nie znaleźli żadnych nowych rodzajów powikłań sercowo-naczyniowych ani nowych powiązań z kolejnymi dawkami szczepionek. Ustalenia te potwierdzają konieczność szerokiego wykorzystania programów szczepień przeciwko COVID-19.
Piśmiennictwo:
Ip S, North TL, Torabi F, i wsp. Cohort study of cardiovascular safety of different COVID-19 vaccination doses among 46 million adults in England. Nat Commun. 2024; 15(1): 6085. doi: 10.1038/s41467-024-49634-x.
