Wczesne leczenie antybiotykami może wpływać na tempo dojrzewania? Nowe badania zaprezentowane podczas wspólnego kongresu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologii Dziecięcej (ESPE) i Europejskiego Towarzystwa Endokrynologii (ESE) wykazały, że dziewczynki przyjmujące antybiotyki w pierwszym roku życia – szczególnie w pierwszych trzech miesiącach – są bardziej narażone na przedwczesne dojrzewanie. Odkrycie to może mieć kluczowe znaczenie dla podejmowania decyzji terapeutycznych w opiece nad niemowlętami.
Związek między antybiotykami a wcześniejszym rozpoczęciem dojrzewania
Zespół badaczy z Hanyang University w Korei Południowej przeanalizował dane medyczne. Dotyczyły one 322 731 dzieci w wieku od 0 do 12 miesięcy. Obserwacja trwała do ukończenia przez dziewczynki 9. roku życia. Wyniki pokazały, że dziewczynki, które otrzymały antybiotyki przed ukończeniem 3. miesiąca życia, miały o 33% wyższe ryzyko przedwczesnego dojrzewania. Ponadto największe ryzyko – aż 40% – odnotowano u dzieci leczonych antybiotykami przed ukończeniem 14 dni życia.
Co więcej, dziewczynki przyjmujące pięć lub więcej klas antybiotyków były o 22% bardziej narażone na wcześniejsze dojrzewanie niż te, które miały kontakt z dwiema lub mniejszą liczbą klas tych leków.
Antybiotyki a dojrzewanie – brak wpływu u chłopców
Interesującym odkryciem był także brak podobnej zależności u chłopców. Antybiotykoterapia we wczesnym okresie życia nie była u nich powiązana z wcześniejszym dojrzewaniem. Sugeruje to, że mechanizmy odpowiedzialne za regulację hormonalną mogą różnić się między płciami, szczególnie na wczesnych etapach rozwoju.
Rola mikrobiomu jelitowego i karmienia piersią
Wcześniejsze badania zespołu wykazały, że wyłączne karmienie piersią może obniżać ryzyko przedwczesnego dojrzewania. Wskazuje to na istotny wpływ mikrobiomu jelitowego oraz czynników metabolicznych i hormonalnych na rozwój dzieci. Obecne badanie dodaje kolejny element do tej układanki. Sugeruje ono, że antybiotyki i dojrzewanie mogą się wiązać. Mogłoby do tego dochodzić poprzez zaburzenie naturalnej flory bakteryjnej.
Co dalej? Antybiotyki a dojrzewanie – poszukiwanie biologicznych mechanizmów
Naukowcy planują dalsze badania nad tym, jak dokładnie antybiotyki przyjmowane we wczesnym dzieciństwie wpływają na rozwój hormonalny, a także metabolizm. Ponadto szczególne zainteresowanie budzą długofalowe skutki powtarzanego lub przewlekłego leczenia antybiotykami.
„Nasze wyniki mogą skłonić lekarzy i rodziców do dokładniejszego rozważenia długoterminowych skutków antybiotykoterapii u małych dzieci” – podkreśla dr Yunsoo Choe, współautor badania.
Wnioski: ostrożność w stosowaniu antybiotyków u niemowląt
Choć antybiotyki są niezbędnym narzędziem w walce z infekcjami, coraz więcej badań sugeruje, że ich stosowanie we wczesnym dzieciństwie należy dobrze przemyśleć. Związek między antybiotykami a dojrzewaniem może mieć więc konsekwencje zdrowotne na całe życie. Ważne jest, by decyzje o ich podawaniu podejmować odpowiedzialnie.
Magdalena Starczak
