Nadciśnienie tętnicze. Ilu Polaków umiera przez nieprzestrzeganie lekarskich zaleceń?

Nawet 10 milionów dorosłych Polaków choruje na nadciśnienie tętnicze. 58 proc. z nich nie przestrzega lekarskich zaleceń. Eksperci z Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego ogłosili nowe stanowisko, podkreślające kluczowe znaczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych (adherence) dla skuteczności opieki zdrowotnej.

Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych (adherence) stanowi ogromne wyzwanie w większości chorób przewlekłych. Natomiast, jak podkreślają zgodnie eksperci, to choroby układu krążenia, ze względu na ich częste występowanie, skupiają jak w soczewce największe problemy i konsekwencje związane z niskim stopniem przestrzegania zaleceń lekarskich.

– Analiza danych z Polski pokazuje, że aż 58 proc. pacjentów z nadciśnieniem tętniczym nie przestrzega zaleceń terapeutycznych po upływie jednego roku od momentu zdiagnozowania. Nie lepiej jest w przypadku chorych po zawale serca. Co drugi pacjent nie przestrzega zaleceń. Po roku odsetek pacjentów stosujących leki z trzech głównych klas terapeutycznych spada aż o 70 proc. To bardzo niepokojące dane. Dlaczego? Ponieważ w dłuższej perspektywie nieprzestrzeganie zaleceń (non-adherence) stanowi barierę w osiąganiu celów terapeutycznych. Prowadzi też do skrócenia oczekiwanej długości życia oraz istotnego obniżenia jego jakości. – zaznacza prof. dr hab. n. med. Aleksander Prejbisz, z Zakładu Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia i Promocji Zdrowia, Narodowego Instytutu Kardiologii.

Nadciśnienie tętnicze a skutki non-adherence

Konsekwencje braku lub ograniczonego przestrzegania zaleceń terapeutycznych są dramatyczne. W samych tylko chorobach sercowo-naczyniowych nieregularne stosowanie się do zaleceń skutkuje większym ryzykiem hospitalizacji, powikłań, takich jak udar czy zawał serca, niewydolność nerek czy retinopatia oraz przedwczesną śmiercią.

Pacjenci, którzy nie stosują się do zaleceń, muszą się liczyć z nawet o 30 proc. wyższym ryzykiem śmierci w porównaniu do tych, którzy przestrzegają terapii. W Europie każdego roku około 200 tysięcy osób umiera z powodu niestosowania się do zaleceń terapeutycznych.

Brak adherence w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego to obecnie jedno z największych wyzwań współczesnej medycyny. Nie tylko w wymiarze klinicznym, ale również w aspekcie społecznym oraz ekonomicznym.

– W samej Unii Europejskiej roczne straty z powodu braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych szacuje się na 125 miliardów euro. W Polsce na około 6 miliardów złotych. Ogromne koszty generuje zwiększona liczba hospitalizacji z powodu powikłań takich jak udar czy zawał, ale także wydłużony czas leczenia i zwiększona liczba wizyt lekarskich również tych w szpitalnych oddziałach ratunkowych. W wymiarze społecznym konsekwencje niestosowania zaleceń terapeutycznych obejmują często niepełnosprawność. Wyklucza ona nie tylko z rynku pracy, lecz również z życia społecznego. Jest to wyzwanie, które dziś wymaga pilnych i kompleksowych działań, podjętych przez różne środowiska – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski, z Samodzielnej Pracowni Lipidowej oraz Zakładu Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia i Promocji Zdrowia, Narodowego Instytutu Kardiologii.

Rekomendacje ekspertów: od prostych zmian systemowych po innowacyjne technologie

Podczas wydarzenia eksperci Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego przedstawili rekomendacje działań[1], jakie mogą zostać podjęte na różnych poziomach. Mogą one być pomocne w zwiększeniu stopnia stosowania się do zaleceń terapeutycznych w chorobach układu sercowo-naczyniowego.

– Zwiększenie wytrwałości terapeutycznej wymaga kompleksowego podejścia, jak również wsparcia systemowego. Ważna jest edukacja i budowanie skutecznej relacji lekarz-pacjent. Kluczowe jest uproszczenie i spersonalizowanie schematów terapeutycznych, czyli stosowanie leków o przedłużonym działaniu lub terapii skojarzonej. Natomiast to co może przynieść najbardziej wymierne efekty, to wprowadzenie systemowych rozwiązań. Chodzi o wskaźniki jakości monitorujące poziom stosowania zaleceń terapeutycznych czy wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak rozwiązania mobilne i telemedycyna wspierających proces leczenia – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka, z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Poprawa przestrzegania zaleceń terapeutycznych może zmniejszyć liczbę zawałów i udarów

Działania podnoszące adherence stają się kluczowym elementem nowoczesnej prewencji i leczenia chorób sercowo-naczyniowych. Zwiększenie stopnia przestrzegania zaleceń terapeutycznych jest możliwe. Przynosi też wymierne korzyści zarówno dla pacjentów, jak również systemów opieki zdrowotnej.

– Polska może czerpać z dobrych praktyk krajów europejskich takich jak Portugalia czy Słowacja. Dzięki systemowym działaniom podnoszącym stopień przestrzegania zaleceń terapeutycznych znacząco zredukowały one częstość powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak zawały i udary. Te doświadczenia mogłyby stanowić punkt wyjścia dyskusji różnych środowisk: lekarzy, farmaceutów, pacjentów, decydentów i być inspiracją dla wypracowania rozwiązań systemowych możliwych do wdrożenia w naszym kraju – wskazuje prof. Aleksander Prejbisz.

Nadciśnienie tętnicze. Eksperci apelują o przestrzeganie zaleceń

Podczas wydarzenia eksperci Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego przedstawili „Apel o poparcie działań na rzecz poprawy przestrzegania zaleceń terapeutycznych”. Jest on skierowany do decydentów, organizacji pacjenckich i profesjonalistów medycznych. Podkreślono w nim, że poprawa w obszarze stosowania zaleceń terapeutycznych wymaga działań na wielu poziomach. Od zmian systemowych po codzienną pracę lekarzy i farmaceutów, aktywne zaangażowanie w proces terapeutyczny pacjentów.

Podniesienie stopnia stosowania zaleceń terapeutycznych to inwestycja w zdrowie, dłuższe i lepsze życie pacjentów, a także w bardziej zrównoważony system ochrony zdrowia. To szansa na zmniejszenie liczby powikłań, poprawę jakości życia milionów ludzi i ograniczenie wydatków na leczenie skutków braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych.

W tym roku po raz pierwszy będziemy obchodzić Dzień Adherence, który Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego ustanowiło 27 marca.

– Mamy już wiedzę jaka jest skala braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych i jakie są jego przyczyny. Czas na konkretne działania. Ważne jest zjednoczenie różnych środowisk i przełożenie naukowych rekomendacji na konkretne, wdrażalne strategie systemowe. Bez wspólnego zaangażowania nie osiągniemy celu, w pojedynkę nie poprawimy w znaczący sposób przestrzegania zaleceń terapeutycznych, nie zredukujemy znaczących kosztów i nie unikniemy przedwczesnych śmierci. Dlatego liczymy, że osoby i instytucje, do których kierujemy nasz apel, zechcą się pod nim podpisać, wspierając tym samym wspólną misję poprawy jakości leczenia i opieki zdrowotnej w Polsce – podkreślił dr hab. n. med. Jacek Wolf, z Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.


Oprac. ET

Więcej artykułów: Nadciśnienie tętnicze – jak ochronić się przed cichym zabójcą?

Chcesz udostępnić nasz artykuł ?

Wystarczy, że podasz źródło: szczesliwie.pl