Naukowcy z Mass General Brigham i Washington University School of Medicine w St. Louis badają niezwykły potencjał, jaki ma ksenon w terapii choroby Alzheimera – najczęstszej formy demencji, która dotyka miliony osób na całym świecie. Odkrycia te, choć we wczesnym stadium, niosą nadzieję na rewolucję w leczeniu tej wyniszczającej choroby.
Ksenon – nowa rola
Ksenon, gaz szlachetny, od dawna znany jest z zastosowania w anestezjologii. Badania wskazują jednak, że może on mieć także właściwości neuroprotekcyjne i kardioprotekcyjne. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy ksenon może pomóc w walce z chorobą Alzheimera.
W eksperymentach na myszach naukowcy zaobserwowali, że inhalacja powietrza z 30-procentową zawartością ksenonu przez 40 minut zmniejszyła neurozapalnie i redukowała zaniki mózgu. Co więcej, ksenon wpłynął na mikroglej – komórki odpornościowe mózgu, które w przebiegu Alzheimera zmieniają swoje funkcje. Gaz sprawił, że mikroglej powrócił do stanu ochronnego, co zmniejszyło ilość blaszek amyloidowych i stan zapalny, a także poprawiło funkcje poznawcze myszy.
Dr Heather Snyder z Alzheimer’s Association podkreśla znaczenie tych badań:
„Zrozumienie interakcji komórek odpornościowych i ich wpływu na zmiany w mózgu jest kluczowym elementem tej pracy.”
Pierwszy krok ku terapii ksenonowej
Choć badania na myszach przyniósły obiecujące wyniki, naukowcy zaznaczają, że to dopiero początek. W najbliższych miesiącach w Brigham and Women’s Hospital rozpocznie się badanie kliniczne na zdrowych ochotnikach, aby sprawdzić, czy ksenon ma podobne efekty u ludzi. Dr Howard Weiner, współautor badania, wyraził optymizm:
„Jeśli badanie kliniczne zakończy się sukcesem, możliwości zastosowania ksenonu są ogromne. Może to otworzyć drzwi do nowych terapii neurologicznych.”
Ksenon w służbie wspinaczy
Ksenon budzi zainteresowanie nie tylko w medycynie, ale także w środowisku wspinaczy. Brytyjski alpinista Garth Miller, planujący najszybsze wejście na Mount Everest, testuje mieszanki zawierające ksenon, które według badań mogą zwiększać produkcję erytropoetyny – hormonu wspierającego wytwarzanie czerwonych krwinek i transport tlenu.
Lukas Furtenbach, przewodnik górski z Austrii, twierdzi, że inhalacja ksenonu pomogła mu w szybkim zdobyciu szczytu Aconcagua w 2020 roku. To kolejny dowód na wszechstronność tego niezwykłego gazu.
Nadzieja na przyszłość
Eksperci podkreślają, że choć wyniki są obiecujące, konieczne są dalsze badania, szczególnie na ludziach. Dr Snyder zaznacza:
„Modele zwierzęce są istotne, ale nie odzwierciedlają w pełni przebiegu choroby u ludzi. Potrzebne są badania na większą skalę, by potwierdzić te wyniki.”
Mimo tych wyzwań perspektywa zastosowania ksenonu w medycynie budzi nadzieję. Jeśli badania kliniczne zakończą się sukcesem, ksenon może stać się kluczowym narzędziem w leczeniu Alzheimera i innych schorzeń neurologicznych, a także wsparciem w ekstremalnych wyzwaniach fizycznych, takich jak wspinaczka na najwyższe szczyty świata.
„To ekscytujący czas w medycynie. Ksenon może otworzyć drzwi do nowych możliwości terapeutycznych” – dodaje dr Snyder.