65-letnia żona aktora zmarła na hantawirusowy zespół płucny (HPS). Wirusy, które mogą powodować chorobę są roznoszone przez gryzonie. Hantawirusy występują także w Polsce.
Ciała znanego aktora i jego żony znaleziono w ich domu w Santa Fe. Jak wykazała sekcja zwłok, para zmarła w tygodniowym odstępie czasu. BBC informuje, że jako pierwsza odeszła 65-letnia Betsy Arakawa. Przyczyną był hantawirusowy zespół płucny (HPS). Mający 95-lat Gene Hackman zmarł tydzień później na nadciśnieniową i miażdżycową chorobę serca – poinformowano 7 marca. Znaczącym czynnikiem przyczyniającym się do jego śmierci była choroba Alzheimera.
Hantawirusowy zespół płucny: jakie są objawy?
Jak informuje amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), infekcja hantawirusem często powoduje zmęczenie, gorączkę i bóle mięśni. W najcięższych przypadkach hantawirusy mogą zaatakować płuca i wywołać groźną chorobę układu oddechowego. Objawy obejmują wówczas kaszel, duszność oraz gromadzenie się płynu w płucach. W zaawansowanym stadium choroba powoduje nieszczelność naczyń krwionośnych, co prowadzi do przenikania płynów do płuc i tkanek, utrudnia dostarczanie tlenu i obniża ciśnienie krwi. Zazwyczaj jest to przyczyną śmierci lub ciężkiego przebiegu choroby.
Wirusy Hanta po raz pierwszy zidentyfikowano w 1954 roku, kiedy wywołały falę zakażeń wśród żołnierzy amerykańskich walczących w Korei. W czasie wojny na Bałkanach w latach 90. XX w. zarejestrowano ok. 3,5 tys. przypadków zakażeń, a śmiertelność wynosiła od 5 do 15%.
Hantawirusy w Polsce
Na terenie Polski zidentyfikowano dwa genotypy hantawirusów: Dobrava i Pumala.
„Genotyp Dobrava charakteryzuje się cięższym przebiegiem i śmiertelnością na poziomie około 10 proc. Z kolei zakażenie genotypem Pumala może przypominać infekcję górnych dróg oddechowych i zwykle kończy się samoistnym wyzdrowieniem – tłumaczy dr n. med. Wacław Bentkowski, specjalista nefrolog, naukowy zajmujący się problematyka zakażeń hantawirusami.
Zakażenia hantawirusami mogą wywołać gorączkę krwotoczną z zespołem nerkowym. Chory początkowo ma objawy grypopodobne, gorączkę sięgającą 39–40°C, rumień na twarzy, bóle brzucha i nerek.
„Po kilku dniach pojawiają się wybroczyny na skórze, a temperatura spada, co może sugerować remisję. W rzeczywistości dochodzi wtedy do nasilenia skazy krwotocznej i możliwych krwawień z przewodu pokarmowego” – wylicza dr Bentkowski.
W ciężkich przypadkach infekcja prowadzi do burzy cytokinowej, ostrego uszkodzenia nerek, a nawet konieczności dializ.
„Ostra niewydolność nerek rozwija się u około 5% pacjentów, ale wszyscy chorzy powinni być okresowo monitorowani, ponieważ może dojść u nich do trwałego spadku filtracji kłębuszkowej” – zaznacza ekspert.
Jak dochodzi do zakażenia?
Rezerwuarem hantawirusów są gryzonie. Do zakażenia dochodzi poprzez wdychanie aerozolu skażonego odchodami tych zwierząt. W Polsce najwięcej przypadków notuje się na Podkarpaciu, zwłaszcza w powiatach bieszczadzkim, rzeszowskim i sanockim.
„Wśród moich pacjentów był m.in. przewodnik górski z ostrą niewydolnością nerek, pamiętam też piekarza, który zaraził się nastawiając pułapki na myszy. Jedną z pacjentek była młoda kobieta w ciąży. Na szczęście wyzdrowiała, a dziecko przyszło na świat zdrowie” – wspomina dr Wacław Bentkowski
Kiedy lekarz powinien podejrzewać zakażenie hantawirusem?
„Sygnałem alarmowym, że pacjent może być zakażony hantawirusem jest wystąpienie niewyjaśnionej, ostrej niewydolności nerek, poprzedzonej wysoką gorączką, uszkodzeniem wątroby i zmianami krwotocznymi na skórze. Warto w takiej sytuajci pomyśleć o zakażeniu hantawirusowym” – podkreśla ekspert.
Obraz kliniczny może być jednak niejednoznaczny, gdyż nie zawsze występuje małopłytkowość. Dlatego kluczowa jest diagnostyka laboratoryjna i wywiad epidemiologiczny.
Jak się chronić przed hantawirusami?
„Najważniejsza jest profilaktyka, czyli eliminacja gryzoni z miejsca gdzie mieszkamy lub pracujemy” – zaznacza nefrolog. Z kolei osoby narażone zawodowo na kontakt z gryzoniami powinny stosować maseczki ochronne, aby uniknąć wdychania zakażonego materiału. „Obecnie prowadzone są badania nad skuteczną szczepionką przeciwko wszystkim genotypom hantawirusów” – dodaje dr Wacław Bentkowski.
Polecamy podcast: Dlaczego wirusy tak bardzo „lubią” nasze płuca i jak temu zaradzić?
