Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która dotyka około 1% populacji, znacznie obniżając jakość życia pacjentów. Ból, opuchlizna stawów i sztywność poranna to tylko część objawów, z którymi muszą zmagać się osoby chore. Oczywiście główną linią leczenia pozostają leki, takie jak DMARDs czy biologiczne terapie, jednak coraz więcej uwagi poświęca się wsparciu żywieniowo-suplementacyjnemu w łagodzeniu objawów RZS.
Niedawno opublikowano badanie w Autoimmunity Reviews, które jest jednym z najbardziej kompleksowych przeglądów w tym obszarze. Przeanalizowano 14 metaanaliz badań randomizowanych z udziałem ponad 10 000 pacjentów. Wyniki przynoszą obiecujące wnioski, choć są również sygnałem potrzebnych badań o wyższej jakości.
Kwasy tłuszczowe Omega-3
Omega-3 to jedna z najlepiej przebadanych grup suplementów w kontekście RZS. Wyniki analiz wskazują, że suplementacja kwasami tłuszczowymi Omega-3 może wpływać korzystnie na zmniejszenie liczby opuchniętych stawów, wydłużenie czasu bez porannej sztywności oraz subiektywne zmniejszenie bólu. Choć efekty określono jako niewielkie, to dla wielu pacjentów nawet taka poprawa jest zauważalna w codziennym funkcjonowaniu.
Zalecenie praktyczne dla pacjentów:
- Dawka 1–2 g Omega-3 dziennie, najlepiej w formie oleju rybiego o wysokiej zawartości EPA i DHA.
Zobacz też: Jak ciąża wpływa na serce?
Probiotyki kontra RZS
Zarówno wyniki badań, jak i coraz częściej akceptowane teorie dotyczące osi jelito-stawy wskazują, że zdrowie mikrobioty jelitowej może wpływać na przebieg RZS. Probiotyki wykazały umiarkowany efekt w obniżeniu poziomu markerów stanu zapalnego, takich jak białko C-reaktywne (CRP), a także nasilenia bólu raportowanego przez pacjentów.
Zalecenie praktyczne dla pacjentów:
- Włączenie probiotyków, np. z dobrze przebadanym szczepem Lactobacillus rhamnosus GG (LGG).
Dieta przeciwzapalna
Dieta przeciwzapalna, oparta na naturalnych, nieprzetworzonych produktach, z przewagą warzyw, owoców, zdrowych tłuszczów roślinnych oraz ograniczeniem cukrów prostych i tłuszczów trans, może poprawiać samopoczucie pacjentów z RZS. W badaniach wykazano wpływ na zmniejszenie uogólnionego poziomu bólu i poprawę ogólnego zdrowia, choć efekt określono jako niewielki.
Zalecenie praktyczne dla pacjentów:
- Maksymalizacja potencjału przeciwzapalnego diety poprzez:
- Dodanie więcej warzyw lekkostrawnych (np. cukinia, marchew, kabaczek).
- Spożywanie orzechów, siemienia lnianego, oliwy z oliwek.
- Zmniejszenie spożycia przetworzonych produktów, cukru oraz alkoholu.
Glikozydy z piwonii chińskiej
Nowym graczem na scenie wsparcia w RZS są glikozydy z piwonii chińskiej, takie jak paeoniflorina. Według metaanaliz wykazują one umiarkowany efekt w obniżeniu wskaźników aktywności choroby, zarówno subiektywnych, jak i obiektywnych, takich jak OB czy wskaźnik DAS28.
Zalecenie praktyczne dla pacjentów:
- Suplementy z ekstraktem glikozydów z piwonii, np. standaryzowane na 600 mg substancji aktywnych dziennie.
Witamina D
Niedobór witaminy D jest bardzo powszechny wśród pacjentów z RZS i może nasilać stan zapalny oraz objawy choroby. Eksperci zalecają rutynową suplementację tą witaminą, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Zalecenie praktyczne dla pacjentów:
- Suplementacja witaminą D w dawce 2000 IU/dziennie po konsultacji z lekarzem.
Podsumowanie – dieta i suplementy a RZS
Wpływ interwencji żywieniowo-suplementacyjnych na przebieg RZS jest obecnie najlepiej udokumentowany w obszarach suplementacji Omega-3, probiotyków, witaminy D oraz ekstraktu z piwonii chińskiej. Dla pacjentów oznacza to, że przy odpowiednim wsparciu dietetyka i lekarza można stworzyć zestaw, który wesprze zdrowie stawów i ogólne samopoczucie. Warto pamiętać, że te środki nie zastępują terapii farmakologicznej, lecz mogą stanowić wartościowe uzupełnienie strategii leczenia.
Czy dieta i suplementacja mogą zmienić Twoje życie z RZS? Odpowiedź brzmi niejednoznacznie, ale warto spróbować, bo nawet małe kroki w kierunku zdrowia mogą dać zauważalne efekty. Codzienna misja to nie rezygnacja z leków, ale maksymalizacja potencjału własnego organizmu!
Link do badania: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1568997225000527
Aneta Strelau
