Korzystny wpływ chrzanu na zdrowie doceniali już nasi przodkowie. Chrzan jest powszechnie znaną, aromatyczną i ostrą przyprawą, która od wieków była używane do poprawiania smaku potraw. Jest ceniony także za zdrowotne właściwości, przede wszystkim wspomagania trawienia.
- Chrzan, a zdrowie: korzenie chrzanu znane są od wieków ze skutecznego leczenia różnych schorzeń i mają długą historię stosowania w medycynie tradycyjnej.
- Ostatnie badania sugerują, że glukozynolany chrzanowe mają efekt profilaktyczny i działanie hamujące na różne typy nowotworów.
- Chrzan, a zdrowie układu pokarmowego: roślina zawiera enzymy stymulujące trawienie, pracę jelit i łagodzące zaparcia.
- Z umiarem po chrzan powinny sięgąć osoby chorujące na wrzody żołądka lub refluks.
Korzystny wpływ chrzanu na zdrowie doceniano od wieków
Chrzan pospolity (Armoracia rusticana), należy do roślin z rodziny kapustowatych. Znany nam od dawien dawna, jest jednocześnie zaniedbanym i niewykorzystanym gatunkiem rośliny. Zwłaszcza jeśli chodzi o jej potencjalne korzyści dla poprawy zdrowia człowieka. Korzenie chrzanu znane są od wieków ze skutecznego leczenia różnych schorzeń człowieka i mają długą historię stosowania w medycynie tradycyjnej.
Chrzan, a zdrowie: bogactwo ukryte w korzeniu
Chrzan jest źródłem wielu biologicznie aktywnych związków. Bogactwo fitochemikaliów, zawarte przede wszystkim w korzeniu oraz liściach, zachęcać powinno do jego zastosowania jako żywności funkcjonalnej. Za większość potencjalnych efektów leczniczych i zdrowotnych chrzanu odpowiadają glukozynolany lub produkty ich rozkładu, izotiocyjaniany.
Czytaj także: Właściwości kurkumy: słynie z orientalnego smaku i licznych działań prozdrowotnych
Sinigiryna zawarta w chrzanie ma liczne korzyści dla zdrowia: przeciwzapalne, a nawet przeciwnowotworowe
Ostatnie badania sugerują, że glukozynolany chrzanowe mają efekt profilaktyczny i działanie hamujące na różne typy nowotworów. Jednym z takich związków jest sinigryna, która powoduje śmierć niektórych komórek nowotworowych w warunkach in vitro. Chociaż wyniki wczesnych badań są obiecujące, niestety nadal nie ma pełnych danych klinicznych, potwierdzających te założenia w organizmie człowieka.
Wykazano także, że sinigrina pomaga zmniejszyć stan zapalny poprzez blokowanie lub zmianę części układu odpornościowego, które powodują zapalenie. Te same badania sugerują, że sinigrina może pomóc złagodzić objawy miażdżycy, chociaż przed wyciągnięciem jakichkolwiek ostatecznych wniosków należy przeprowadzić więcej badań. Sinigrina znajdująca się w chrzanie uwalnia podczas swojego rozkładu związek zawierający siarkę, jakim jest izotiocyjanian allilu. Wkazuje on aktywne działanie przeciwko bakteriom, takim jak Escherichia coli, będącą częstym czynnikiem zakażeń dróg moczowych.
Nieliczne dostępne badania sugerują, że chrzan może mieć właściwości antybakteryjne, jednak znowu dane potwierdzające te twierdzenia są niewystarczające. Aby potwierdzić jego pełną skuteczność, konieczne są dalsze badania kliniczne przeprowadzone na ludziach.
Chrzan, a zdrowie układu pokarmowego
Bez wątpienia chrzan zawiera enzymy stymulujące trawienie, pracę jelit i łagodzące zaparcia. Prócz tego, chrzan pospolity to również bogactwo witamin i składników mineralnych, w którym można znaleźć witaminę C i A oraz witaminy z grupy B, a także potas, wapń, magnez, fosfor czy jod.
Jako ostra przyprawa, chrzan pospolity zawiera związki działające udrażniająco na drogi oddechowe. Trzeba jednak pamiętać, że jego duża ilość może powodować podrażnienie śluzówki nosa i objawy kataru. Z drugiej strony, dzięki udrażnianiu dróg oddechowych spożycie chrzanu przynosi ulgę zatkanemu nosowi.
Chrzan: co za dużo to… nie zdrowo
Chrzan podrażnia błony śluzowe organizmu, dlatego jego spożycie w zbyt dużej ilości może potencjalnie spowodować wymioty, biegunkę, nadmierną potliwość czy silne, kurczliwe bóle brzucha. Dlatego też przeciwwskazaniami do nadmiernej konsumpcji chrzanu są:
- choroba wrzodowa żołądka
- refluks żołądkowo-przełykowy
Jednak konsumenci powinni być bardziej świadomi ogromnych korzyści chrzanu dla zdrowia. W charakterze zachęty zamieszczam nieco zapomniany przepis ukazujący inne oblicze chrzanu.
Świąteczna zupa chrzanowa: pyszna i zdrowa
- Pół kilograma wędzonych żeberek, pęczek włoszczyzny oraz po 25 dag białej kiełbasy surowej i parzonej zalewam 2 litrami wody.
- Całość gotuję przez około godzinę z dodatkiem 3-5 liści laurowych oraz kilku ziaren ziela angielskiego.
- Po wystudzeniu wywar odsączam na sicie, mięso obieram od kości, a kiełbasy kroję w plasterki.
- Wywar podgrzewam ponownie, po czym dodaję do niego dwa spore słoiki chrzanu (bez dodatku śmietany) oraz przygotowane uprzednio mięso i kiełbasę, a zupę doprawiam do smaku solą i majerankiem.
- Gotuję ponownie na małym ogniu przez 10-15 minut, dodając pod koniec mały kubeczek zahartowanej śmietany 10%. Zupę na talerzu dekoruję posiekanym szczypiorkiem.
- Smacznego!
